"ᠭᠡᠷᠡᠯ ᠊ᠢᠢᠡᠷ ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠭᠵᠢᠬᠦᠢ (ᠹᠣᠲ᠋ᠣᠰᠢᠨ᠍ᠲ᠋ᠸᠽ)"-ны өөр хувилбарууд
(Layout) Tag: Removed redirect |
б (Protected "ᠭᠡᠷᠡᠯ ᠊ᠢᠢᠡᠷ ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠭᠵᠢᠬᠦᠢ (ᠹᠣᠲ᠋ᠣᠰᠢᠨ᠍ᠲ᠋ᠸᠽ)" ([Засварлах=Зөвхөн системийн операторууд] (Дуусах хугацаа: 13:46, 13 Хоёрдугаар сар 2025 （UTC）) [Зөөх=Зөвхөн системийн операторууд] (Дуусах хугацаа: 13:46, 13 Хоёрдугаар сар 2025 （UTC）))) |
| (2 дундын хувилбарууд 2 хэрэглэгчид харагдахгүй) | |
(Өөрчлөлт алга)
| |
21:46, 13 Наймдугаар сар 2024-ий байдлаарх одоогийн засвар
ᠭᠡᠷᠡᠯ ᠢᠢᠡᠷ ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠭᠵᠢᠬᠦᠢ
(ᠹᠣᠲ᠋ᠣᠰᠢᠨ᠍ᠲ᠋ᠸᠽ)
ᠹᠣᠲ᠋ᠣᠰᠢᠨ᠍ᠲ᠋ᠸᠽ ᠦᠨ
ᠲᠣᠶ᠋ᠢᠮᠤ
ᠵᠢᠷᠤᠭ᠃
ᠡᠭᠦᠰᠦᠭᠰᠡᠨ
ᠨᠡᠭᠦᠷᠡᠰᠦ ᠤᠰᠤ
ᠠᠨᠤ ᠤᠷᠭᠤᠮᠠᠯ ᠳᠦ
ᠬᠠᠳᠭᠠᠯᠠᠭᠳᠠᠵᠤ᠂
ᠡᠰᠡᠬᠦᠯᠡ
ᠠᠰᠢᠭᠯᠠᠭᠳᠠᠨᠠ᠃
ᠤᠷᠭᠤᠮᠤᠯ ᠤᠨ ᠹᠣᠲ᠋ᠣᠰᠢᠨ᠍ᠲᠸᠽ ᠪᠣᠯ ᠨᠠᠷᠠᠨ ᠤ ᠭᠡᠷᠡᠯ ᠦᠨ ᠴᠠᠬᠢᠯᠠᠭᠠᠨ ᠰᠣᠷᠢᠨᠵᠢᠨ ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠨ ᠢ ᠬᠢᠮᠢ ᠢᠢᠨ ᠡᠷᠴᠢᠮ ᠬᠦᠴᠦ ᠪᠣᠯᠭᠠᠨ ᠬᠤᠪᠢᠷᠠᠭᠠᠭᠠᠳ᠂ ᠠᠲ᠋ᠮᠣᠰᠹᠧᠷ ᠠᠴᠠ ᠰᠢᠩᠭᠡᠭᠡᠳᠡᠭ ᠨᠡᠭᠦᠷᠡᠰᠦᠬᠦᠴᠢᠯ ᠦᠨ ᠬᠡᠢ ᠢᠢ ᠵᠠᠳᠠᠯᠵᠤ᠂ ᠬᠦᠴᠢᠯᠲᠦ᠋ᠷᠦᠭᠴᠢ ᠢᠯᠭᠠᠷᠠᠭᠤᠯᠬᠤ ᠦᠢᠯᠡ ᠶᠠᠪᠤᠴᠠ ᠶᠤᠮ᠃
ᠨᠠᠷᠠᠨ ᠤ ᠬᠤᠪᠢᠷᠠᠭᠰᠠᠨ ᠧᠨᠧᠷᠭᠢ ᠢᠨᠤ᠂ ᠨᠡᠭᠦᠷᠡᠰᠦᠬᠥᠴᠢᠯ ᠤᠰᠤ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠠᠴᠠ ᠡᠭᠦᠰᠳᠡᠭ ᠪᠣᠳᠠᠰ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠨᠡᠭᠦᠷᠡᠰᠦ-ᠤᠰᠤ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳᠦ ᠬᠣᠪᠢᠯᠭᠠᠬᠣ ᠠᠮᠤᠢ᠃
ᠨᠡᠷᠡ ᠲᠣᠮᠢᠶᠠᠨ ᠤ ᠭᠠᠷᠪᠠᠯᠢ ᠶᠢ ᠶᠠᠷᠢᠪᠠᠰᠤ᠂ ᠭᠧᠷᠧᠭ ᠦᠨ phōs (φῶς)᠂ ᠭᠡᠷᠡᠯ᠂ sunthesis (σύνθεσις)᠂ ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠭᠵᠢ᠂ ᠦᠭᠡᠰ ᠡᠴᠡ ᠡᠭᠦᠰᠴᠦᠬᠦᠢ᠃
ᠬᠦᠴᠢᠯᠲᠥ᠋ᠷᠦᠭᠴᠢ ᠢᠨᠤ ᠶᠡᠬᠡ ᠲᠥᠯᠦᠪ ᠳᠠᠶᠢᠪᠤᠷᠢ ᠪᠦᠲᠦᠭᠡᠭᠳᠡᠬᠦᠨ ᠨᠢ ᠠᠵᠤᠭᠤ᠃
ᠹᠣᠲ᠋ᠣ᠋-ᠠᠦ᠋ᠲ᠋ᠣᠲ᠋ᠷᠣᠹ ᠮᠠᠬᠠᠪᠤᠳ ᠪᠣᠯᠬᠤ᠂ ᠤᠷᠭᠤᠮᠠᠯ᠂ ᠶᠡᠬᠡᠩᠬᠢ ᠵᠠᠮᠠᠭ᠂ ᠬᠥᠬᠡ ᠨᠣᠭᠤᠭᠠᠨ ᠵᠠᠮᠠᠭ ᠲᠤ ᠭᠡᠷᠡᠯ ᠪᠡᠷ ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠭᠵᠢᠬᠦᠢ ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠶᠠᠪᠤᠭᠳᠠᠮᠤᠢ᠃
ᠡᠨᠡ ᠬᠦ ᠮᠠᠬᠠᠪᠤᠳᠠᠰ ᠤᠨ ᠬᠣᠪᠢᠷᠠᠭᠠᠭᠰᠠᠨ ᠧᠨᠧᠷᠬᠢ ᠢᠨᠤ ᠳᠡᠯᠡᠬᠡᠶ ᠶᠢᠨ ᠠᠮᠢᠳᠤᠷᠠᠯ ᠳᠤ ᠮᠠᠰᠢ ᠴᠢᠬᠤᠯᠠ᠂ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ ᠡᠴᠡ ᠢᠨᠤ ᠳᠡᠯᠡᠬᠡᠶ ᠶᠢᠨ ᠬᠦᠴᠢᠯᠲᠥ᠋ᠷᠦᠭᠴᠢ ᠶᠢᠨ ᠳᠡᠶ᠋ᠢᠯᠦᠩᠬᠢ ᠶᠢ ᠢᠯᠭᠠᠷᠠᠭᠤᠯᠤᠮᠤᠢ᠃
ᠬᠡᠳᠦᠢᠢᠪᠡᠷ ᠵᠦᠢᠯ ᠡᠴᠡ ᠬᠠᠮᠢᠶᠠᠷᠤᠨ᠂ ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠤᠨ ᠶᠠᠪᠤᠬᠤ ᠵᠠᠮ ᠥᠭᠡᠷᠡ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠤ᠂ ᠻᠯᠣᠷᠣᠹᠢᠯᠯ ᠨᠥᠰᠦᠭᠡ ᠶᠢ ᠠᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ᠂ ᠮᠠᠬᠠᠪᠤᠳ ᠲᠤ ᠣᠷᠤᠰᠢᠬᠤ ᠤᠭᠤᠷᠠᠭ᠂ ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠶᠢᠨ ᠲᠥᠪ ᠬᠡᠮᠡᠬᠦ ᠬᠡᠰᠡᠭ ᠲᠤᠷ ᠨᠠᠷᠠᠨ ᠤ ᠭᠡᠷᠡᠯ ᠰᠢᠩᠭᠡᠭᠡᠭᠳᠡᠵᠦ᠂ ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠡᠬᠢᠯᠡᠶᠦ᠃
ᠤᠷᠭᠤᠮᠠᠯ ᠳᠦᠷ ᠡᠨᠡ ᠤᠭᠤᠷᠠᠭ ᠶᠡᠬᠡ ᠲᠥᠯᠦᠪ ᠨᠠᠪᠴᠢᠨ ᠤ ᠡᠰ ᠳᠣᠲᠤᠷᠠ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠤ ᠻᠯᠣᠷᠣᠫᠯᠠᠰᠲ ᠡᠷᠬᠡᠲᠡᠨᠴᠡᠷ ᠲᠦ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠮᠤᠢ᠃
ᠬᠠᠷᠢᠨ ᠪᠠᠻᠲᠧᠷᠢ ᠳᠤᠷ ᠡᠨᠡ ᠻᠯᠣᠷᠣᠫᠯᠠᠰᠲ ᠡᠷᠬᠡᠲᠡᠨᠴᠡᠷ ᠢᠨᠤ ᠫᠯᠠᠰᠮ ᠮᠧᠮᠪᠷᠠᠨ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ ᠬᠣᠯᠪᠤᠭᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠳᠠᠯᠲᠠᠢ᠃
ᠭᠡᠷᠡᠯ ᠯᠦᠭᠡ ᠬᠠᠮᠢᠶᠠᠷᠠᠯᠲᠦ ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠶᠠᠪᠤᠬᠤ ᠭᠣᠣᠯ ᠵᠠᠮ ᠠᠨᠤ᠂ ᠨᠠᠷᠠᠨ ᠠᠴᠠ ᠰᠢᠩᠭᠡᠭᠡᠭᠳᠡᠭᠰᠡᠨ ᠧᠨᠧᠷᠬᠢ ᠢᠨᠤ ᠲᠣᠬᠢᠷᠠᠮᠵᠢᠲᠠᠢ ᠪᠣᠳᠠᠰ ᠠᠴᠠ ᠧᠯᠧᠻᠲ᠋ᠷᠣᠨ᠌ ᠢ ᠰᠠᠯᠭᠠᠵᠤ ᠠᠪᠤᠬᠤ ᠳᠤ ᠠᠰᠢᠭᠯᠠᠭᠳᠠᠮᠤᠢ᠂ ᠵᠢᠰᠢᠶᠡᠯᠡᠪᠡᠯ ᠤᠰᠤᠨ ᠤ ᠮᠣᠯᠧᠻᠤᠯ ᠠᠴᠠ ᠲᠤᠰ ᠪᠦᠷᠢ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠧᠯᠧᠻᠲ᠋ᠷᠣᠨ᠌ ᠰᠠᠯᠭᠠᠵᠤ ᠠᠪᠤᠨ᠌ ᠠ᠋᠃
ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠭᠵᠢᠬᠦᠢ ᠶᠢᠨ᠂
ᠤᠷᠭᠤᠮᠠᠯᠠ
ᠶᠡᠬᠡ
ᠲᠥᠯᠦᠪ
ᠶᠠᠪᠤᠭᠳᠠᠳᠠᠭ
ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠤᠨ
ᠲᠡᠭᠰᠢᠳᠬᠡᠯ᠃
ᠤᠰᠤᠨ ᠤ ᠵᠠᠳᠠᠷᠠᠯ ᠢᠢᠠᠷ ᠡᠭᠦᠰᠦᠭᠰᠡᠨ ᠤᠰᠤᠲᠥ᠋ᠷᠦᠭᠴᠢ ᠶᠢᠨ ᠢᠣᠨ᠌᠂ ᠧᠯᠸᠻᠲ᠋ᠷᠣᠨ᠌ ᠢ ᠵᠥᠭᠡᠭᠡᠭᠴᠢ ᠪᠣᠳᠠᠰ ᠤᠳ ᠶᠢ ᠠᠨᠩᠭᠢᠵᠢᠷᠠᠭᠤᠯᠬᠤᠢ᠂ ᠡᠭᠦᠰᠬᠡᠬᠦᠢ ᠳᠤ ᠣᠷᠣᠯᠴᠠᠳᠠᠭ᠃
ᠡᠳᠡᠭᠡᠷ ᠧᠯᠧᠻᠲ᠋ᠷᠣᠨ᠌ ᠢ ᠵᠥᠭᠡᠭᠡᠭᠴᠢ ᠪᠣᠳᠠᠰ ᠤᠨ ᠠᠩᠭᠢᠵᠢᠷᠠᠭᠰᠠᠨ ᠬᠡᠯᠪᠡᠷᠢ ᠢᠨᠤ᠂ ᠨᠢᠻᠣᠲ᠋ᠢᠨᠠᠮᠢᠳ᠋ ᠠᠳᠧᠨᠢᠨ᠌ ᠳ᠋ᠢᠨ᠍ᠦ᠋ᠻᠯᠧᠣᠲ᠋ᠢ᠌ᠳ᠋ (NADPH)᠂ ᠠᠳᠧᠨᠢᠨ᠌ ᠲᠷᠢᠹᠣᠰᠹᠠᠲ(ATP)᠃
ᠤᠷᠭᠤᠮᠠᠯ᠂ ᠵᠠᠮᠠᠭ᠂ ᠬᠥᠬᠡ ᠨᠣᠭᠤᠭᠠᠨ ᠵᠠᠮᠠᠭ ᠲᠤᠷ ᠭᠡᠷᠡᠯ ᠡᠴᠡ ᠦᠯᠦ ᠬᠠᠮᠢᠶᠠᠷᠠᠬᠤ ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠶᠠᠪᠤᠭᠳᠠᠨᠠ᠃
ᠡᠨᠡ ᠢᠨᠤ ᠨᠢᠮᠪᠡᠭᠡ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠬᠦᠴᠢᠯ ᠦᠨ ᠮᠥᠴᠡᠯᠭᠡ ᠪᠣᠯᠠᠢ᠃
ᠡᠨᠡ ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠠᠴᠠ ᠧᠨᠧᠷᠬᠢ ᠶᠢ ᠬᠠᠳᠠᠭᠠᠯᠠᠭᠰᠠᠨ ᠨᠡᠭᠦᠷᠡᠰᠦ ᠤᠰᠤ ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠭᠵᠢᠳᠡᠭ᠃
ᠵᠠᠷᠢᠮ ᠪᠠᠻᠲ᠋ᠧᠷᠢ ᠤᠳ ᠠᠷᠠᠢ ᠥᠭᠡᠷᠡ ᠤᠷᠪᠠᠯ ᠤᠨ ᠵᠠᠮ ᠢ᠂ ᠤᠷᠪᠠᠭᠤ ᠨᠢᠮᠪᠡᠭᠡ ᠶᠢᠨ ᠬᠦᠴᠢᠯ ᠦᠨ ᠮᠥᠴᠢᠯᠭᠡ ᠶᠢ ᠠᠰᠢᠭᠯᠠᠮᠤᠢ᠃
ᠨᠡᠷᠡ ᠯᠡ ᠥᠭᠡᠷᠡ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠤ᠂ ᠨᠡᠭᠦᠷᠡᠰᠦ ᠤᠰᠤ ᠡᠭᠦᠰᠳᠡᠭ ᠦᠷᠡ ᠳ᠋ᠦ᠋ᠩ ᠡᠰᠡ ᠥᠭᠡᠷᠡᠴᠢᠯᠡᠭᠳᠡᠮᠦᠢ᠃
ᠲᠠᠷᠬᠠᠴᠠ᠃
ᠬᠠᠷᠠ
ᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠠᠨᠤ
ᠶᠡᠬᠡ
ᠳᠠᠯᠠᠢ ᠶᠢᠨ
ᠹᠣᠲ᠋ᠣᠰᠢᠨ᠍ᠲ᠋ᠧᠽ
ᠡᠷᠴᠢᠮ᠂
ᠬᠥᠬᠡ
ᠨᠣᠭᠤᠭᠠᠨ ᠠᠨᠤ
ᠡᠬᠡ
ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠤᠨ
ᠹᠣᠲ᠋ᠣᠰᠢᠨ᠍ᠲᠧᠽ ᠦᠨ
ᠡᠷᠴᠢᠮ᠃