Jump to content
Үндсэн цэс
Үндсэн цэс
хажуугийн цэсэнд шилжүүлэх
хумих
Залуурдагч
Нүүр хуудас
Сүүлийн өөрчлөлтүүд
Санамсаргүй хуудас
Help about MediaWiki
Wikibilig
Хайлт
Хайх
Бүртгүүлэх
Нэвтрэх
Өөрийн багаж хэрэгслүүд
Бүртгүүлэх
Нэвтрэх
Pages for logged out editors
learn more
Оруулсан хувь нэмэр
Хэлэлцүүлэг
Засварлах:
Термодинамикийн хуулиуд
Хуудас
Хэлэлцүүлэг
монгол
Унших
Засварлах
Кодоор засварлах
Түүх
Хэрэглүүр
Хэрэглүүр
хажуугийн цэсэнд шилжүүлэх
хумих
Үйлдэл
Унших
Засварлах
Кодоор засварлах
Түүх
Ерөнхий
Энд холбогдсон хуудас
Өөрчлөгдчихсөн эсэх
Тусгай хуудсууд
Хуудасны мэдээлэл
Анхаар:
Та нэвтрээгүй байгаа тул ямарваа засвар хийвэл таны IP хаяг нийтэд ил харагдана.
Нэвтэрч орох
эсвэл
шинээр бүртгүүлвэл
таны оруулсан засварууд таны нэр доор бүртгэгддэг давуу талтай.
Anti-spam check. Do
not
fill this in!
<div style="writing-mode: vertical-lr"> =ᠲᠡᠭ ᠳ᠋ᠡᠭᠢ ᠬᠠᠤᠯᠢ= <span style="writing-mode: horizontal-tb">[[File:Nulte lov.PNG|thumb| <span style="writing-mode: vertical-lr; "> ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠣᠪᠶᠧᠻᠲ <br>ᠭᠤᠷᠪᠠ ᠳ᠋ᠠᠬᠢ <br>ᠣᠪᠭᠶᠧᠻᠲ ᠲᠠᠢ <br>ᠲᠡᠩᠴᠡᠯ ᠳ᠋ᠦ ᠪᠠᠢᠪᠠᠯ<br>ᠬᠣᠭᠣᠷᠤᠨᠳᠤ ᠪᠠᠨ ᠴᠤ ᠪᠠᠰᠠ <br>ᠲᠡᠩᠴᠡᠯ ᠳ᠋ᠦ <br>ᠣᠷᠣᠰᠢᠮᠤᠢ]]</span> ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>0</small> ᠳ᠋ᠡᠬᠢ ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠲᠧᠷᠮᠥᠨᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠲᠡᠩᠴᠡᠯ <ref>thermodynamic equilibrium</ref> ᠊ᠦᠨ ᠵᠠᠷᠢᠮ ᠡᠩ ᠊ᠦᠨ ᠲᠣᠳᠤᠷᠠᠬᠠᠢᠯᠠᠯᠲᠠ ᠊ᠢ ᠬᠠᠮᠤᠷᠳᠠᠭ᠃ ᠲᠧᠷᠮᠥᠨᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠲᠡᠩᠴᠡᠯ ᠨᠢ ᠲᠧᠮᠫᠧᠷᠠᠲᠦ᠋ᠷ <ref>temperature</ref> ᠊ᠤᠨ ᠥᠷᠭᠡᠨ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ ᠊ᠦ ᠲᠣᠳᠣᠷᠬᠠᠢᠯᠠᠯᠲᠠ ᠤᠷᠤᠭᠤ ᠬᠥᠲᠦᠯᠳᠡᠭ᠃ ᠢᠪᠴᠤᠤ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ ᠊ᠤ ᠲᠣᠳᠣᠷᠠᠬᠠᠢᠯᠠᠯᠲᠠ ᠨᠢ ᠮᠣᠯᠧᠻᠦ᠋ᠯ <ref>molecule</ref> ᠊ᠦᠨ ᠻᠢᠨᠧᠲ᠋ᠢᠻ ᠧᠨᠧᠷᠭᠢ <ref>kinetic energy</ref> ᠲᠡᠢ ᠬᠣᠯᠪᠤᠭᠳᠠᠳᠠᠭ᠃ <br>ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>0</small> ᠳ᠋ᠡᠬᠢ ᠬᠠᠤᠯᠢ<br>'''ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠣᠪᠶᠧᠻᠲ ᠲᠤᠰ ᠪᠦᠷᠢ ᠭᠤᠷᠪᠠ ᠳ᠋ᠠᠬᠢ ᠣᠪᠭᠶᠧᠻᠲ ᠲᠠᠢ ᠲᠧᠷᠮᠣᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠲᠡᠩᠴᠡᠯ ᠳ᠋ᠦ ᠪᠠᠢᠪᠠᠯ ᠲᠡᠷᠡ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠣᠪᠶᠧᠻᠲ ᠬᠣᠭᠣᠷᠤᠨᠳᠤ ᠪᠠᠨ ᠴᠤ ᠪᠠᠰᠠ ᠲᠧᠷᠮᠣᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠲᠡᠩᠴᠡᠯ ᠳ᠋ᠦ ᠣᠷᠣᠰᠢᠮᠤᠢ''' <br>ᠭᠡᠵᠦ ᠣᠭᠦᠯᠡᠳᠡᠭ᠌᠃<ref>https://www.grc.nasa.gov/www/k-12/airplane/thermo0.html ᠬᠠᠨᠳᠤᠭᠰᠠᠨ 2020 ᠣᠨ ᠊ᠤ 06 ᠰᠠᠷ ᠊ᠠ᠋᠋ ᠶ᠋ᠢᠨ 08</ref> =ᠨᠢᠭᠡᠳᠥᠭᠡᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ= <span style="writing-mode: horizontal-tb">[[File:First_law_open_system.svg|thumb| <span style="writing-mode: vertical-lr; ">ᠰᠢᠰᠲᠲ᠋ᠧᠮ ᠊ᠦᠨ <br>ᠧᠨᠧᠷᠭᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ <br>ᠥᠭᠡᠷᠡᠴᠢᠯᠡᠯᠲᠡ ᠨᠢ <br>ᠨᠡᠮᠡᠭᠳᠡᠭᠰᠡᠨ <br>ᠳᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠ <br>ᠦᠢᠯᠡᠳᠦᠭᠰᠡᠨ <br>ᠠᠵᠢᠯ ᠊ᠤᠨ <br>ᠢᠯᠭᠠᠪᠤᠷᠢ ᠪᠣᠯᠣᠮᠤᠢ]]</span> ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>1</small> ᠳ᠋ᠤᠬᠡᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠳ᠋ᠡᠬᠢ ᠻᠢᠨᠧᠲ᠋ᠢᠻ ᠪᠠ ᠫᠣᠲ᠋ᠧᠨ᠍ᠼᠢᠶᠠᠯ ᠧᠨᠧᠷᠭᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠡᠯᠳᠡᠪ ᠬᠡᠯᠪᠡᠷᠢ ᠨᠣᠭᠦᠳ ᠊ᠢ ᠲᠣᠬᠠᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠭᠦᠢᠢᠴᠡᠳᠭᠡᠬᠦ ᠠᠵᠢᠯ ᠪᠠ ᠳᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠰᠢᠯᠵᠢᠭᠦᠯᠡᠯᠲᠡ ᠳᠡᠢ ᠬᠣᠯᠪᠤᠳᠠᠭ᠃ ᠵᠠᠷᠢᠮ ᠲᠣᠬᠢᠶᠠᠯᠳᠠᠯ ᠳ᠋ᠤ ᠳᠣᠲᠣᠭᠠᠳᠤ ᠧᠨᠧᠷᠭᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠲᠣᠳᠣᠷᠬᠠᠢᠯᠠᠯᠲᠠ ᠪᠣᠯᠭᠠᠵᠤ ᠦᠵᠡᠳᠡᠭ ᠡᠨᠡ ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠧᠨᠲ᠋ᠠᠯᠫᠶ <ref>enthalpy</ref> ᠬᠡᠮᠡᠬᠦ ᠲᠥᠯᠦᠪ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠨᠡᠮᠡᠯᠲᠡ ᠬᠤᠪᠢᠰᠠᠭᠴᠢ ᠶ᠋ᠢ ᠬᠠᠮᠤᠷᠳᠠᠭ᠃ <br>ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>1</small> ᠳ᠋ᠦᠬᠡᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ <br>'''ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠊ᠦᠨ ᠳᠣᠲᠤᠭᠠᠳᠤ ᠧᠨᠧᠷᠭᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠥᠭᠡᠷᠴᠢᠯᠡᠯᠲᠡ ᠨᠢ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠳ᠋ᠦ ᠨᠡᠮᠡᠭᠳᠡᠭᠰᠡᠨ ᠳᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠊ᠦᠨ ᠭᠦᠢᠴᠡᠳᠬᠡᠭᠰᠡᠨ ᠠᠵᠢᠯ ᠊ᠤᠨ ᠢᠯᠭᠠᠭ ᠊ᠠ᠋᠋ ᠲᠠᠢ ᠲᠡᠩᠴᠡᠨ ᠊ᠡ᠋ <br><var style="writing-mode: horizontal-tb"><br><br><br><br>ΔU = Q – W</var>''' <br>ᠭᠡᠵᠦ ᠲᠣᠳᠤᠷᠠᠬᠠᠢᠯᠠᠳᠠᠭ᠃ ᠡᠭᠦᠨ ᠳ᠋ᠦ᠂ <small>U</small> ᠨᠢ ᠧᠨᠧᠷᠭᠢ᠂ <small>Q</small> ᠨᠢ ᠳᠤᠯᠠᠭᠠᠨ᠂ <small>W</small> ᠨᠢ ᠠᠵᠢᠯ ᠪᠥᠭᠡᠳ ᠪᠦᠭᠦᠳᠡ ᠪᠡᠷ ᠵᠣᠦ᠋ᠯ <small>(Joule)</small> ᠶ᠋ᠢᠠᠷ ᠬᠡᠮᠵᠢᠭᠳᠡᠮᠦᠢ᠃<ref>https://sciencing.com/second-law-of-thermodynamics-definition-equation-examples-13722778.html ᠬᠠᠨᠳᠤᠭᠰᠠᠨ 2020 ᠣᠨ ᠊ᠤ 06 ᠰᠠᠷ ᠊ᠠ᠋᠋ ᠶ᠋ᠢᠨ 09</ref> <br>ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>1</small> ᠳ᠋ᠤᠬᠡᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ ᠳ᠋ᠦ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠊ᠦᠨ ᠣᠯᠨᠨ ᠲᠥᠯᠦᠪ ᠪᠣᠯᠣᠮᠵᠢ ᠲᠠᠢ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠤ ᠲᠤᠷᠰᠢᠯᠭ ᠊ᠠ᠋᠋ ᠳᠡᠭᠡᠷ ᠊ᠡ᠋᠋ ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ ᠲᠣᠳᠣᠷᠬᠠᠢ ᠲᠥᠯᠦᠪ ᠊ᠤᠳ ᠯᠡ ᠲᠣᠬᠢᠶᠠᠯᠳᠠᠳᠠᠭ᠃ ᠡᠨᠡ ᠨᠢ ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>2</small> ᠳ᠋ᠤᠭᠠᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠤᠷᠤᠭᠤ ᠬᠥᠲᠦᠯᠮᠦᠢ᠃ =ᠬᠣᠶᠠᠳᠣᠭᠠᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ= <span style="writing-mode: horizontal-tb">[[File:Experiment exploring the second principle of thermodynamics.svg|thumb| <span style="writing-mode: vertical-lr; ">ᠰᠢᠩᠭᠡᠨ ᠊ᠢ ᠬᠠᠯᠠᠭᠠᠭᠠᠳ <small>(A)</small>᠂ <br> ᠳᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠊ᠤ ᠬᠡᠰᠡᠭ ᠊ᠢ <br> ᠠᠵᠢᠯ ᠳ᠋ᠤ ᠰᠢᠯᠵᠢᠭᠦᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠪᠣᠯ <small>(B)</small><br>ᠡᠨᠡ ᠲᠤᠷᠰᠢᠯᠲᠠ ᠊ᠢ ᠳᠠᠪᠲᠠᠬᠤ ᠶ᠋ᠢᠨ <br>ᠲᠤᠯᠠᠳᠠ ᠳᠠᠬᠢᠨ <br>ᠬᠥᠷᠭᠡᠬᠦ ᠰᠢᠭᠠᠷᠳᠠᠯᠭᠠ ᠲᠠᠢ <small>(C)</small>]]</span> <br>ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>2</small> ᠳ᠋ᠤᠭᠠᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ <br>'''ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠪᠠ ᠣᠷᠴᠢᠨ ᠊ᠦ ᠨᠡᠢᠢᠲᠡ ᠧᠨ᠍ᠲᠷᠥᠫᠶ <ref>entropy</ref> ᠪᠠᠭᠤᠷᠠᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ᠂ ᠡᠷᠭᠢᠵᠦ ᠪᠤᠴᠠᠬᠤ ᠦᠢᠯᠡ ᠶᠠᠪᠤᠴᠠ ᠊ᠤᠨ ᠬᠤᠪᠢ ᠳ᠋ᠤ ᠲᠣᠭᠲᠠᠮᠠᠯ ᠦᠯᠳᠡᠵᠦ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠴᠤ ᠡᠷᠭᠢᠵᠦ ᠪᠤᠴᠠᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠦᠢᠯᠡ ᠶᠠᠪᠤᠴᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠬᠤᠪᠢ ᠳ᠋ᠤ ᠵᠠᠪᠠᠯ ᠶᠡᠬᠡᠰᠦᠮᠦᠢ''' <br>ᠭᠡᠵᠦ ᠦᠵᠡᠳᠡᠭ᠃<ref>https://www.grc.nasa.gov/www/k-12/airplane/thermo0.html ᠬᠠᠨᠳᠤᠭᠰᠠᠨ 2020 ᠣᠨ ᠊ᠤ 06 ᠰᠠᠷ ᠊ᠠ᠋᠋ ᠶ᠋ᠢᠨ 08</ref> ᠶᠢᠷᠲᠢᠨᠴᠦ ᠶ᠋ᠢᠨ᠂ ᠡᠰᠡᠪᠡᠯ ᠬᠠᠭᠠᠯᠲᠠ ᠲᠠᠢ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠊ᠦᠨ ᠨᠡᠢᠢᠲᠡ ᠧᠨ᠍ᠲ᠋ᠷᠣᠫᠶ ᠬᠡᠵᠢᠶ ᠊ᠡ᠋᠋ ᠴᠦ ᠪᠠᠭᠤᠷᠠᠳᠠᠭ ᠦᠭᠡᠢ ᠭᠡᠳᠡᠭ ᠨᠢ ᠧᠨ᠍ᠲ᠋ᠷᠣᠫᠶ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠥᠭᠡᠷᠴᠢᠯᠡᠯᠲᠡ ᠢᠮᠠᠭᠲᠠ ᠲᠡᠭ᠂ ᠡᠰᠡᠪᠡᠯ ᠡᠶᠡᠷᠭᠦ ᠪᠠᠢᠢᠨ ᠊ᠠ᠋ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠦᠭᠡ᠃ ᠥᠭᠡᠷ ᠊ᠡ᠋ ᠪᠡᠷ ᠬᠡᠯᠡᠪᠡᠯ᠂ ᠠᠯᠢᠮᠠᠳ ᠲᠧᠷᠮᠣᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠫᠷᠣᠼᠧᠰᠰ ᠴᠡᠭᠴᠡ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠠᠢᠢᠳᠠᠯ ᠊ᠢ ᠨᠡᠮᠡᠭᠳᠡᠭᠦᠯᠬᠦ ᠳ᠋᠋ᠦ᠂ ᠴᠡᠭᠴᠡ ᠲᠡᠢ ᠪᠠᠢᠢᠳᠠᠯ ᠊ᠢ ᠪᠠᠭᠤᠷᠠᠭᠤᠯᠬᠤ ᠳ᠋ᠤ ᠲᠡᠮᠡᠦᠯᠦᠨ ᠊ᠠ᠋᠃<ref>https://sciencing.com/second-law-of-thermodynamics-definition-equation-examples-13722778.html ᠬᠠᠨᠳᠤᠭᠰᠠᠨ 2020 ᠣᠨ ᠊ᠤ 06 ᠰᠠᠷ ᠊ᠠ᠋᠋ ᠶ᠋ᠢᠨ 08</ref> <span style="writing-mode: horizontal-tb">[[File:PSM V76 D246 Demonstration of the second law of thermodynamics.png|thumb| <span style="writing-mode: vertical-lr; ">ᠲᠧᠷᠮᠣᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ<br>ᠬᠣᠶᠠᠳᠤᠭᠠᠷ<br>ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠶ᠋ᠢ<br>ᠦᠵᠡᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ<br>ᠪᠠᠢᠢᠳᠠᠯ]]</span> =ᠭᠤᠷᠪᠠᠳᠤᠭᠠᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ= ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>3</small> ᠳ᠋ᠤᠭᠠᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠲᠧᠮᠫᠧᠷᠠᠲᠦ᠋ᠷ ᠦᠨᠡᠯᠮᠡᠯᠬᠦᠢ ᠲᠡᠭ <small>(0)</small> ᠳ᠋ᠦ ᠣᠢᠢᠷᠠᠲᠠᠬᠤ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠬᠢᠷᠢ ᠪᠡᠷ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠊ᠦᠨ ᠦᠢᠯᠡ ᠠᠵᠢᠯᠯᠠᠭ ᠊ᠠ᠋᠋ ᠬᠢᠵᠠᠭᠠᠷᠯᠠᠭᠳᠠᠬᠤ ᠶ᠋ᠢ ᠠᠪᠴᠤ ᠦᠵᠡᠳᠡᠭ᠃ <br>ᠲᠧᠷᠮᠥᠳᠢᠨᠠᠮᠢᠻ ᠊ᠤᠨ <small>3</small> ᠳ᠋ᠤᠭᠠᠷ ᠬᠠᠤᠯᠢ <br>'''ᠲᠡᠭᠦᠰ ᠲᠠᠯᠠᠰᠲᠤ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠲᠧᠮᠫᠧᠷᠠᠲᠦ᠋ᠷ ᠦᠨᠡᠮᠯᠡᠬᠦᠢ ᠲᠡᠭ <small>(''0 K'')</small> ᠲᠡᠢ ᠲᠡᠩᠴᠠᠭᠦ ᠦᠶ ᠊ᠡ᠋᠋ ᠳ᠋ᠦ ᠧᠨ᠍ᠲᠷᠥᠫᠶ ᠨᠢ ᠲᠡᠭ ᠪᠠᠢᠢᠨ ᠊ᠠ᠋᠋''' <br>ᠭᠡᠳᠡᠭ᠃<ref>https://www.livescience.com/ ᠬᠠᠨᠳᠤᠭᠰᠠᠨ 2020 ᠣᠨ ᠊ᠤ 06 ᠰᠠᠷ ᠊ᠠ᠋᠋ ᠶ᠋ᠢᠨ 08</ref> <span style="writing-mode: horizontal-tb">[[File:Absolute Zero Animated.gif|thumb| <span style="writing-mode: vertical-lr; ">ᠦᠨᠡᠮᠯᠡᠬᠦᠢ ᠲᠡᠭ<br>ᠲᠧᠮᠫᠧᠷᠠᠲᠦ᠋ᠷ ᠨᠢ<br><small><span style="writing-mode: horizontal-tb">''0 K''</span></small><br>ᠪᠤᠶᠤ<br><small><span style="writing-mode: horizontal-tb">''-273.15''<sup>o</sup>C</span></small> <br>ᠮᠥᠨ]]</span> =ᠡᠬᠢ ᠰᠤᠷᠪᠤᠯᠵᠢ ᠪᠠ ᠲᠣᠪᠶᠤᠭ= <small> <span style = "writing-mode: horizontal-tb"> [[Category:ᠹᠢᠽᠢᠻ]]
Товч агуулга:
Wikibilig-д оруулсан бүх хувь нэмрийг бусад хэрэглэгчид засварлаж, өөрчилж, устгаж болдгийг анхаарна уу. Хэрэв та өөрийн хувь нэмрээ бусдад засварлуулах, тараагдуулахыг хүсэхгүй байгаа бол энд битгий оруулаарай.
Та мөн үүнийг өөрөө бичсэн, эсвэл нийтийн өмчид тавигдсан буюу үүнтэй адилтгаж болох сангаас хуулж тавьсан бүтээл гэдгээ амласан байгааг анхаараарай (дэлгэрэнгүй мэдээллийг
Wikibilig:Зохиогчийн эрх
-с авна уу).
ЗОХИОГЧИЙН ЭРХ БҮХИЙ БҮТЭЭЛИЙГ ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ТАВИХИЙГ ХОРИГЛОНО!
Цуцлах
Засвар хийх тухай тусламж
(шинэ цонх нээгдэнэ)
Toggle limited content width