Jump to content
Үндсэн цэс
Үндсэн цэс
хажуугийн цэсэнд шилжүүлэх
хумих
Залуурдагч
Нүүр хуудас
Сүүлийн өөрчлөлтүүд
Санамсаргүй хуудас
Help about MediaWiki
Wikibilig
Хайлт
Хайх
Бүртгүүлэх
Нэвтрэх
Өөрийн багаж хэрэгслүүд
Бүртгүүлэх
Нэвтрэх
Pages for logged out editors
learn more
Оруулсан хувь нэмэр
Хэлэлцүүлэг
Засварлах:
ᠬᠠᠭᠤᠷᠮᠠᠭ ᠨᠢᠭᠡᠴᠡ
(хэсэгчилэн)
Хуудас
Хэлэлцүүлэг
монгол
Унших
Засварлах
Кодоор засварлах
Түүх
Хэрэглүүр
Хэрэглүүр
хажуугийн цэсэнд шилжүүлэх
хумих
Үйлдэл
Унших
Засварлах
Кодоор засварлах
Түүх
Ерөнхий
Энд холбогдсон хуудас
Өөрчлөгдчихсөн эсэх
Тусгай хуудсууд
Хуудасны мэдээлэл
Анхаар:
Та нэвтрээгүй байгаа тул ямарваа засвар хийвэл таны IP хаяг нийтэд ил харагдана.
Нэвтэрч орох
эсвэл
шинээр бүртгүүлвэл
таны оруулсан засварууд таны нэр доор бүртгэгддэг давуу талтай.
Anti-spam check. Do
not
fill this in!
== ᠵᠠᠷᠢᠮ ᠦᠢᠯᠡᠳᠦᠯ == <br> === ᠦᠷᠡᠵᠢᠭᠦᠯᠬᠦ ᠬᠤᠪᠢᠶᠠᠬᠤ === [[ᠺᠣᠮᠫ᠊ᠯᠧᠺᠰ ᠲᠣᠭᠠ]] ᠢᠢ ᠬᠠᠭᠤᠷᠮᠠᠭ ᠨᠢᠭᠡᠴᠡ ᠪᠤᠶᠤ <span style="writing-mode: horizontal-tb;"><i>i</i></span> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠳ᠋ᠦ ᠦᠷᠡᠵᠢᠬᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠢᠢᠡᠷ᠄ <br><br> <span style="writing-mode: horizontal-tb;"> <br><math>i\,(a + bi)</math> <br><math> = ai + bi^2</math> <br><math> = -b + ai</math> </span> ᠭᠠᠷᠤᠮᠤᠢ᠃ ᠡᠨᠡ ᠨᠢ ᠺᠣᠮᠫ᠊ᠯᠧᠺᠰ ᠬᠠᠪᠲᠠᠭᠠᠢ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡᠬᠢ ᠡᠬᠢᠯᠡᠯ ᠴᠡᠭ ᠢ ᠲᠣᠭᠤᠷᠢᠭᠤᠯᠤᠨ ᠸᠧᠺᠲ᠋ᠣᠷ ᠢ<sup>vector</sup> ᠨᠠᠷᠠ ᠪᠤᠷᠤᠭᠤ 90°ᠡᠷᠭᠢᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠲᠡᠢ ᠠᠭᠠᠷ ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠪᠤᠶ ᠠ᠋᠃ ᠬᠠᠭᠤᠷᠮᠠᠭ ᠨᠢᠭᠡᠴᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠬᠤᠪᠢᠶᠠᠬᠤ ᠨᠢ <span style="writing-mode: horizontal-tb;"><i>i</i></span> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠤ ᠤᠷᠪᠠᠭᠤ ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠳ᠋ᠤ ᠦᠷᠵᠢᠭᠦᠯᠬᠦ ᠲᠡᠢ ᠠᠭᠠᠷ ᠨᠢᠭᠡᠨ: <br><br> <span style="writing-mode: horizontal-tb;"> <br><math>\frac{1}{i} = \frac{1}{i} \cdot \frac{i}{i}</math> <br><math> = \frac{i}{i^2} = \frac{i}{-1}</math> <br><math> = -i</math> </span> ᠡᠭᠦᠨ ᠢ ᠺᠣᠮᠫ᠊ᠯᠧᠺᠰ ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠳ᠋ᠤ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠪᠡᠰᠦ: <br><br> <span style="writing-mode: horizontal-tb;"> <br><math>\frac{a + bi}{i} = -i\,(a + bi)</math> <br><math> = -a i - bi^2 = b - a i~.</math> </span> ᠡᠨᠡ ᠨᠢ ᠺᠣᠮᠫ᠊ᠯᠧᠺᠰ ᠬᠠᠪᠲᠠᠭᠠᠢ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡᠬᠢ ᠡᠬᠢᠯᠡᠯ ᠴᠡᠭ ᠢ ᠲᠣᠭᠤᠷᠢᠭᠤᠯᠤᠨ ᠸᠧᠺᠲ᠋ᠣᠷ ᠢ<sup>vector</sup> ᠨᠠᠷᠠ ᠵᠥᠪ 90°ᠡᠷᠭᠢᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠲᠡᠢ ᠠᠭᠠᠷ ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠪᠤᠶ ᠠ᠋᠃ ===ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠡᠪᠰᠢᠭᠦᠯᠬᠦ=== <math>i</math> ᠲᠣᠭᠠ ᠢᠢ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠡᠪᠰᠢᠭᠦᠯᠬᠦ ᠨᠢ ᠮᠥᠴᠢᠯᠭᠡ ᠪᠡᠷ ᠳᠠᠪᠲᠠᠭᠳᠠᠬᠤ ᠰᠢᠨᠵᠢ ᠴᠢᠨᠠᠷ ᠲᠠᠢ:<ref>MathBits Notebook. Cyclic Nature of the Powers of "''i ".''https://mathbitsnotebook.com/Algebra2/ComplexNumbers/CPPowers.html ᠬᠠᠨᠳᠤᠭᠰᠠᠨ 2021/07/03</ref> {| class="wikitable" |+ |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>0</sup> = 1 |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>1</sup> = i |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>2</sup> = -1 |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>3</sup> = i<sup>2</sup> • i = (-1) • i = -i |- |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>4</sup> = i<sup>3</sup> • i = (-i) • i = -i<sup>2</sup> = 1 |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>5</sup> = i<sup>4</sup> • i = 1 • (i) = i |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>6</sup> = i<sup>4</sup> • i<sup>2</sup> = 1 • (-1) =-1 |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>7</sup>= i<sup>4</sup> • i<sup>3</sup> = 1 • (-i) = -i |- |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>8</sup> = i<sup>4</sup> • i<sup>4</sup> = 1 • 1 = 1 |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>9</sup>= i<sup>4</sup> • i<sup>4</sup> • i = 1 • 1• i = i |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>10</sup> = (i<sup>4</sup>)<sup>2</sup> • i<sup>2</sup> = 1 • (-1) = -1 |<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> i<sup>11</sup> = (i<sup>4</sup>)<sup>2</sup> • i<sup>3</sup> = 1 • (-i) = -i |} ᠡᠭᠦᠨ ᠢ ᠶᠡᠷᠦᠩᠬᠡᠢᠢᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠬᠡᠯᠪᠡᠷᠢ ᠪᠡᠷ ᠪᠢᠴᠢᠪᠡᠯ᠄ <span style="writing-mode: horizontal-tb;"> <br><math>i^{4n} = 1</math> <br><math>i^{4n+1} = i</math> <br><math>i^{4n+2} = -1</math> <br><math>i^{4n+3} = -i</math> <br><br><span style="writing-mode: vertical-lr;"> ᠡ᠊ᠨᠳᠡ ᠡᠴᠡ᠄ <math>i^n = i^{(n \bmod 4)}</math> </span></span> ᠡᠩ ᠦᠨ ᠢᠢᠡᠷ ᠠᠷᠭᠠᠴᠢᠯᠠᠪᠠᠰᠤ᠂ <span style="writing-mode: horizontal-tb;"><i>i</i></span> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠤ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠢᠢ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠶ᠋ᠢᠯᠠᠬᠤ ᠢᠢᠨ ᠲᠤᠯᠠᠳᠠ ᠡᠬᠢᠯᠡᠭᠡᠳ ᠢᠯᠡᠳᠬᠡᠭᠴᠢ ᠢᠢ<ref>ᠡ᠊᠂ ᠸᠠᠩᠳᠤᠢ᠃ ᠣᠷᠤᠰ-ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠨᠡᠷ ᠡ᠋ ᠮᠣᠮᠢᠶᠠᠨ ᠤ ᠲᠣᠯᠢ᠃ ᠬᠣᠶᠠᠳᠤᠭᠠᠷ ᠪᠣᠲᠢ᠃ ᠪᠦ᠊᠂ ᠨᠠ᠊᠂ ᠮᠣ᠊᠂ ᠠ᠊᠂ ᠤ᠊᠂ ᠤᠨ ᠰᠢᠨᠵᠢᠯᠡᠬᠦ ᠤᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠠᠻᠠᠳᠧᠮᠢ᠃ ᠬᠡᠯᠡ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠯ ᠤᠨ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠯᠡᠩ᠃ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠬᠡᠪᠯᠡᠯ ᠦᠨ ᠭᠠᠵᠠᠷ᠃ ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ 1970᠃</ref> <span style="writing-mode: horizontal-tb;">4</span> ᠳ᠋ᠦ ᠬᠤᠪᠢᠶᠠᠮᠤᠢ᠃ ᠦᠯᠡᠳᠡᠭᠳᠡᠯ ᠢᠨᠦ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">0</span> ᠲᠡᠢ ᠲᠡᠩᠴᠡᠬᠦ ᠠᠪᠠᠰᠤ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠡᠪᠰᠢᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠦ ᠬᠠᠷᠢᠭᠤ ᠠᠨᠤ <math>1</math>᠂ ᠦᠯᠡᠳᠡᠭᠳᠡᠯ ᠢᠨᠦ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">1</span> ᠲᠡᠢ ᠲᠡᠩᠴᠡᠬᠦ ᠠᠪᠠᠰᠤ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠡᠪᠰᠢᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠦ ᠬᠠᠷᠢᠭᠤ ᠠᠨᠤ <math>i</math>᠂ ᠦᠯᠡᠳᠡᠭᠳᠡᠯ ᠢᠨᠦ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">2</span> ᠲᠡᠢ ᠲᠡᠩᠴᠡᠬᠦ ᠠᠪᠠᠰᠤ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠡᠪᠰᠢᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠦ ᠬᠠᠷᠢᠭᠤ ᠠᠨᠤ <math>-1</math>᠂ ᠦᠯᠡᠳᠡᠭᠳᠡᠯ ᠢᠨᠦ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">3</span> ᠲᠡᠢ ᠲᠡᠩᠴᠡᠬᠦ ᠠᠪᠠᠰᠤ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠡᠪᠰᠢᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠦ ᠬᠠᠷᠢᠭᠤ ᠠᠨᠤ <math>-i</math> ᠪᠠᠢᠢᠨᠠ ᠬᠡᠮᠡᠨ ᠲᠣᠭᠲᠠᠭᠠᠵᠤ ᠪᠣᠯᠤᠨᠠ᠃ ᠢᠢᠨ ᠬᠦ᠂ ᠬᠠᠭᠤᠷᠮᠠᠭ ᠨᠢᠭᠡᠴᠡ ᠢᠢ ᠠᠯᠢᠮᠠᠳ ᠪᠦᠬᠦᠯᠢ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠡᠪᠰᠥᠭᠦᠯᠪᠡᠯ ᠬᠠᠷᠢᠭᠤ ᠠᠨᠤ <math>1</math>᠂ <math>i</math>᠂ <math>-1</math>᠂ <math>-i</math> - ᠡᠳᠡᠭᠡᠷ ᠦᠨ ᠨᠢᠭᠡ ᠢᠮᠠᠭᠲᠠ ᠪᠠᠢᠢᠬᠤ ᠠᠵᠤᠭᠤ᠃ ===<math>i</math> ᠲᠣᠭᠠ ᠢᠢ <math>i</math> ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠡᠪᠰᠢᠭᠦᠯᠬᠦ=== <br> <span style="writing-mode: horizontal-tb;"> <math>i^i = \left( e^{i (\pi/2 + 2k \pi)} \right)^i </math> <br> <math>= e^{i^2 (\pi/2 + 2k \pi)} </math> <br> <math>= e^{- (\pi/2 + 2k \pi)}</math> </span> ᠡᠭᠦᠨ ᠳ᠋ᠦ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">''k'' ∈ ℤ</span> ᠪᠤᠶᠤ ᠪᠦᠬᠦᠯᠢ ᠲᠣᠭ ᠠ᠋ ᠢᠢᠨ ᠣᠯᠠᠨᠯᠢᠭ᠃ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">''k'' = 0</span> ᠪᠠᠢᠢᠭ ᠠ᠋ ᠨᠥᠭᠦᠴᠡᠯ ᠳ᠋ᠦ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠨ ᠤᠳᠬ ᠠ᠋ ᠨᠢ <span style="writing-mode: horizontal-tb;"><i>e</i><sup>−''π''/2</sup></span> ᠪᠤᠶᠤ ᠣᠢᠢᠷᠠᠯᠴᠠᠭ ᠠ᠋ ᠪᠠᠷ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">0.207879576</span> ᠪᠣᠯᠤᠨ ᠠ᠋᠃<ref>David Wells. The Penguin Dictionary of Curious and Interesting Numbers. UK: Penguin Books 1997. ISBN=0-14-026149-4</ref><ref>Brilliant. What is i to the power of i. https://brilliant.org/discussions/thread/what-is-i-to-the-power-of-i-T. ᠬᠠᠨᠳᠤᠭᠰᠠᠨ 2021/017/04</ref> ===ᠬᠠᠭᠤᠷᠮᠠᠭ ᠨᠢᠭᠡᠴᠡ ᠡᠴᠡ ᠢᠵᠠᠭᠤᠷ ᠭᠠᠷᠭᠠᠬᠤ=== <br> {| class="wikitable" |+ |[[File:3-root of imaginary unit,.svg|thumb]] |style = "height: 150px;"|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><i>i</i></span> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠤ ᠺᠦ᠋ᠪ<sup>cubic</sup> ᠢᠵᠠᠭᠤᠷ ᠨᠢ ᠭᠤᠷᠪᠠᠯᠵᠢᠨ ᠤ ᠣᠷᠣᠢ ᠨᠤᠭᠤᠳ ᠋ᠲᠤ ᠬᠠᠷᠠᠭᠠᠯᠵᠠᠮᠤᠢ᠃ |} <br> <math>i</math> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠤ <span style="writing-mode: horizontal-tb;"><i>n</i></span> ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠢᠢᠨ ᠢᠵᠠᠭᠤᠷ ᠨᠢ <span style="writing-mode: horizontal-tb;"><i>n</i></span> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠤ ᠬᠠᠷᠢᠭᠤ ᠲᠠᠢ ᠪᠠᠢᠢᠨ ᠠ᠋᠃ ᠬᠡᠳᠦᠨ ᠬᠠᠷᠢᠭᠤ ᠲᠠᠢ ᠪᠠᠢᠢᠬᠤ ᠨᠢ ᠺᠣᠮᠫ᠊ᠯᠧᠺᠰ ᠲᠣᠭ ᠠ᠋ ᠢᠢᠨ ᠬᠠᠪᠲᠠᠭᠠᠢ ᠳ᠋ᠤ ᠭᠠᠷᠬᠤ <span style="writing-mode: horizontal-tb;"><i>n</i></span>-ᠥᠨᠴᠦᠭᠲᠦ ᠢᠢᠨ ᠥᠨᠴᠦᠭ ᠦᠨ ᠲᠣᠭ ᠠ᠋ ᠪᠠᠷ ᠪᠠᠢᠢᠨ ᠠ᠋᠃<br><br> <span style="writing-mode: horizontal-tb;"> <br><small><math>u_k=\cos {\frac{{\frac{\pi}{2}} + 2\pi k}{n}} +i\ \sin {\frac{{\frac{\pi}{2}} + 2\pi k}{n}},</math> </small> <br><br><small><math>\quad k=0,1,...,n-1</math> </small> <br><br><span style="writing-mode: vertical-lr;"><math>i</math> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠤ <br>ᠺᠸᠠᠲᠷᠠᠲ <br>ᠢᠵᠠᠭᠤᠷ᠄</span> <br><small><math>\{\sqrt i\} = \left\{\frac{1+i}\sqrt2; ~\frac{-1-i}\sqrt2 \right\}</math> </small> <br><br><span style="writing-mode: vertical-lr;"><math>i</math> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠤ <br>ᠺᠦᠪ <br>ᠢᠵᠠᠭᠤᠷ᠄</span> <br><small><math>\{\sqrt[3]i\} = \left\{-i;~\frac{i+\sqrt3}2;~ \frac{i-\sqrt3}2\right\}.</math></small> </span> ===<math>i</math> ᠲᠣᠭᠠᠨ ᠡᠴᠡ <math>i</math> ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠢᠢᠨ ᠢᠵᠠᠭᠤᠷ ᠭᠠᠷᠭᠠᠬᠤ=== <br> <span style="writing-mode: horizontal-tb;"> <br><math>\sqrt[i]{i} = i^{\frac{1}{i}\frac{i}{i}} = i^{-i}</math> <br><math>= \biggl(e^{{i}\frac{\pi}{2}}\biggr)^{-i}</math> <br><math>= e^{-i^2\frac{\pi}{2}} = e^{\frac{\pi}{2}}</math> </span>
Товч агуулга:
Wikibilig-д оруулсан бүх хувь нэмрийг бусад хэрэглэгчид засварлаж, өөрчилж, устгаж болдгийг анхаарна уу. Хэрэв та өөрийн хувь нэмрээ бусдад засварлуулах, тараагдуулахыг хүсэхгүй байгаа бол энд битгий оруулаарай.
Та мөн үүнийг өөрөө бичсэн, эсвэл нийтийн өмчид тавигдсан буюу үүнтэй адилтгаж болох сангаас хуулж тавьсан бүтээл гэдгээ амласан байгааг анхаараарай (дэлгэрэнгүй мэдээллийг
Wikibilig:Зохиогчийн эрх
-с авна уу).
ЗОХИОГЧИЙН ЭРХ БҮХИЙ БҮТЭЭЛИЙГ ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ТАВИХИЙГ ХОРИГЛОНО!
Цуцлах
Засвар хийх тухай тусламж
(шинэ цонх нээгдэнэ)
Toggle limited content width