Jump to content
Үндсэн цэс
Үндсэн цэс
хажуугийн цэсэнд шилжүүлэх
хумих
Залуурдагч
Нүүр хуудас
Сүүлийн өөрчлөлтүүд
Санамсаргүй хуудас
Help about MediaWiki
Wikibilig
Хайлт
Хайх
Бүртгүүлэх
Нэвтрэх
Өөрийн багаж хэрэгслүүд
Бүртгүүлэх
Нэвтрэх
Pages for logged out editors
learn more
Оруулсан хувь нэмэр
Хэлэлцүүлэг
Засварлах:
ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠢᠢᠨ ᠵᠠᠷᠴᠢᠮ
(хэсэгчилэн)
Хуудас
Хэлэлцүүлэг
монгол
Унших
Засварлах
Кодоор засварлах
Түүх
Хэрэглүүр
Хэрэглүүр
хажуугийн цэсэнд шилжүүлэх
хумих
Үйлдэл
Унших
Засварлах
Кодоор засварлах
Түүх
Ерөнхий
Энд холбогдсон хуудас
Өөрчлөгдчихсөн эсэх
Тусгай хуудсууд
Хуудасны мэдээлэл
Анхаар:
Та нэвтрээгүй байгаа тул ямарваа засвар хийвэл таны IP хаяг нийтэд ил харагдана.
Нэвтэрч орох
эсвэл
шинээр бүртгүүлвэл
таны оруулсан засварууд таны нэр доор бүртгэгддэг давуу талтай.
Anti-spam check. Do
not
fill this in!
=ᠵᠦᠢᠯᠴᠢᠯᠡᠪᠡᠰᠦ= <br> {| class="wikitable" |+ |[[File:Quantum mechanics travelling wavefunctions wavelength.svg|thumb]] |style = "height: 150px;"|ᠪᠠᠢᠢᠷᠢᠰᠢᠯ ᠨᠢ ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠨ ᠤ ᠹᠦᠨ᠍ᠻᠴᠢ ᠢᠢᠨ ᠫᠾᠠᠽ<sup>phase</sup>᠃<br>ᠢᠮᠫᠦ᠋ᠯᠰ ᠨᠢ ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠨ ᠤ ᠤᠷᠲᠤ᠃ |} <br> 1. '''ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠯᠢᠭ - ᠪᠥᠭᠡᠮᠯᠢᠭ ᠬᠣᠶᠠᠷᠳᠠᠮᠠᠯ ᠴᠢᠨᠠᠷ:''' ᠻᠸᠠᠨ᠍ᠲ ᠮᠧᠻᠠᠨᠢᠻ ᠲᠤ ᠡᠯᠧᠻᠲ᠋ᠷᠣᠨ ᠭᠡᠬᠦ ᠮᠡᠲᠦ ᠪᠥᠭᠡᠮᠰ ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠯᠢᠭ ᠬᠢᠭᠡᠳ ᠪᠥᠭᠡᠮᠯᠢᠭ ᠴᠢᠨᠠᠷ ᠲᠠᠢ ᠪᠠᠢᠢᠳᠠᠭ᠃ ᠪᠥᠭᠡᠮ ᠦᠨ ᠪᠠᠢᠢᠷᠢᠯᠠᠯ ᠢ [[Цахилгаан соронзон долгионы хуваарь|ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠨ]] ᠭᠡᠵᠦ ᠦᠵᠡᠵᠦ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠪᠥᠭᠡᠳ ᠢᠮᠫᠦ᠋ᠯᠰ ᠢ ᠨᠢ ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠨ ᠤ ᠤᠷᠲᠤ ᠲᠠᠢ ᠬᠣᠯᠪᠤᠵᠤ ᠦᠵᠡᠳᠡᠭ᠃ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠢᠢᠨ ᠵᠠᠷᠴᠢᠮ ᠨᠢ ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠨ ᠢ ᠨᠠᠷᠢᠨ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢᠢᠯᠠᠪᠠᠯ ᠪᠠᠢᠢᠷᠢᠰᠢᠯ ᠨᠢ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯᠬᠤ᠂ ᠬᠠᠷᠢᠨ ᠪᠠᠢᠢᠷᠢᠰᠢᠯ ᠢ ᠨᠢ ᠴᠢᠨᠠᠳᠤ ᠲᠣᠭᠲᠤᠭᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠥᠭᠡᠮ ᠦᠨ ᠳᠣᠯᠭᠢᠶᠠᠨ ᠤ ᠤᠷᠲᠤ (ᠢᠮᠫᠦ᠋ᠯᠰ) ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠠᠢᠢᠳᠠᠭ ᠡᠴᠡ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠢᠢᠨ ᠵᠠᠷᠴᠢᠮ ᠤᠷᠭᠤᠨ ᠭᠠᠷᠴᠤ ᠪᠠᠢᠢᠨᠠ᠃ 2. '''ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ ᠪᠠᠢᠢᠷᠢᠰᠢᠯ ᠪᠠ ᠢᠮᠫᠦ᠋ᠯᠰ ᠢᠢᠡᠷ ᠬᠢᠵᠠᠭᠠᠷᠯᠠᠭᠳᠠᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ''': ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠢᠢᠨ ᠵᠠᠷᠴᠢᠮ ᠨᠢ ᠡᠨᠧᠷᠭᠢ ᠪᠠ ᠴᠠᠭ ᠬᠤᠭᠠᠴᠠᠭᠠ ᠭᠡᠬᠦ ᠮᠡᠲᠦ ᠪᠤᠰᠤᠳ ᠬᠣᠣᠰ ᠬᠤᠪᠢᠰᠠᠭᠴᠢ ᠨᠤᠭᠤᠳ ᠲᠤ ᠪᠠᠰᠠ ᠢᠯᠡᠷᠡᠨᠡ᠃ ᠵᠢᠱᠢᠶᠡᠯᠡᠪᠡᠯ᠂ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠦᠨ ᠡᠨᠧᠷᠭᠢ ᠪᠣᠯᠤᠨ ᠡᠨᠧᠷᠭᠢ ᠢᠢ ᠬᠡᠮᠵᠢᠭᠰᠡᠨ ᠴᠠᠭ ᠤᠨ ᠬᠣᠭᠤᠷᠤᠨᠳᠤ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠢᠢᠨ ᠬᠠᠷᠢᠴᠠᠭᠠ ᠦᠢᠯᠡᠴᠢᠯᠡᠳᠡᠭ᠌ : <br> {{Horizontal}} ΔE⋅Δt≥ℏ2 {{Z}} <br><br> ᠡᠨᠡ ᠨᠢ ᠡᠨᠧᠷᠭᠢ ᠢᠢ ᠨᠡᠩ ᠪᠣᠭᠤᠨᠢ ᠬᠤᠭᠠᠴᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ ᠳᠦ ᠥᠨᠳᠦᠷ ᠨᠠᠷᠢᠪᠴᠢᠯᠠᠯ ᠲᠠᠢ ᠬᠡᠮᠵᠢᠬᠦ ᠪᠣᠯᠤᠮᠵᠢ ᠦᠭᠡᠢ᠂ ᠬᠠᠷᠢᠨ ᠡᠨᠧᠷᠭᠢ ᠢᠢ ᠥᠨᠳᠦᠷ ᠨᠠᠷᠢᠪᠴᠢᠯᠠᠯ ᠲᠠᠢ ᠬᠡᠮᠵᠢᠪᠡᠯ ᠴᠠᠭ ᠢ ᠨᠠᠷᠢᠨ ᠲᠣᠭᠲᠤᠭᠠᠬᠤ ᠪᠣᠯᠤᠮᠵᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠦᠭᠡ᠃<ref>John Baez. The Time-Energy Uncertainty Relation. University of California, Riverside 2021/09/26. https://math.ucr.edu/home/baez/uncertainty.html</ref> <br> 3. '''ᠦᠯᠦ ᠰᠢᠯᠲᠠᠭᠠᠴᠠᠯ''': ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠢᠢᠨ ᠵᠠᠷᠴᠢᠮ ᠨᠢ ᠻᠸᠠᠨ᠍ᠲ ᠮᠧᠻᠠᠨᠢᠭ᠌ ᠦᠨ ᠤᠭ ᠤᠨ ᠴᠢᠨᠠᠷ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠦᠯᠦ ᠰᠢᠯᠲᠠᠭᠠᠴᠠᠯ ᠤᠨ (non-determinism) ᠲᠤᠰᠬᠠᠯ ᠶᠤᠮ᠃ ᠰᠥᠩᠭᠤᠳᠠᠭ ᠮᠧᠻᠠᠨᠢᠭ᠌ ᠲᠤ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠦᠨ ᠪᠦᠬᠢ ᠦᠵᠡᠭᠦᠯᠡᠯᠲᠡ ᠢᠢ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠳᠦᠷᠰᠦᠯᠡᠳᠡᠭ ᠪᠣᠯ ᠻᠸᠠᠨ᠍ᠲ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠦᠨ ᠬᠤᠪᠢ᠋ ᠳᠤ ᠡᠨᠡ ᠨᠢ ᠪᠣᠯᠤᠮᠵᠢ ᠦᠡᠭᠢ ᠠᠵᠡᠢ᠃ ᠻᠸᠠᠨ᠍ᠲ ᠰᠢᠰᠲᠧᠮ ᠢ ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ ᠮᠠᠭᠠᠳᠯᠠᠯ ᠤᠨ ᠤᠳᠬᠠ ᠪᠠᠷ ᠯᠠ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢᠢᠯᠠᠳᠠᠭ᠃ 4. '''ᠤᠳᠬᠠ ᠤᠴᠢᠷ ᠨᠢ''': ᠻᠸᠠᠨ᠍ᠲ ᠮᠧᠻᠠᠨᠢᠭ᠌ ᠦᠨ ᠲᠠᠯᠠ ᠪᠠᠷ ᠬᠢ ᠻᠣᠫᠢᠨ᠍ᠾᠠᠭᠢᠨ ᠤ ᠲᠠᠢᠢᠯᠠᠪᠦᠷᠢ᠋ ᠳᠤ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠴᠢᠨᠠᠷ ᠨᠢ ᠪᠢᠳᠡᠨ ᠦ ᠬᠡᠮᠵᠢᠬᠦ ᠬᠡᠷᠡᠭᠰᠡᠯ ᠦᠨ ᠲᠡᠭᠦᠰ ᠪᠤᠰᠤ ᠡᠴᠡ ᠡᠭᠦᠳᠡᠯ ᠲᠡᠢ ᠪᠢᠰᠢ᠂ ᠬᠠᠷᠢᠨ ᠪᠠᠢᠢᠭᠠᠯᠢ ᠢᠢᠨ ᠰᠠᠭᠤᠷᠢ ᠰᠢᠨᠵᠢ ᠭᠡᠵᠦ ᠥᠬᠦᠯᠡᠳᠡᠭ᠃ ᠥᠭᠡᠷᠡ ᠪᠤᠰᠤᠳ ᠲᠠᠢᠢᠯᠠᠪᠦᠤᠷᠢ ᠨᠤᠭᠤᠳ ᠡᠭᠦᠨ ᠲᠡᠢ ᠤᠭᠯᠠᠭᠤᠷᠭᠠ ᠪᠠᠷ ᠢᠢᠠᠨ ᠨᠡᠢᠢᠴᠡᠬᠦ ᠪᠠ ᠦᠯᠦ ᠶᠠᠯᠢᠭ ᠢᠯᠭᠠᠭᠠ ᠪᠤᠢ᠃ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠢᠢᠨ ᠵᠠᠷᠴᠢᠮ ᠨᠢ ᠠᠯᠢᠪᠠ ᠹᠢᠽᠢᠻ ᠰᠢᠰᠲᠧᠮ ᠢ ᠮᠠᠳᠠᠭ ᠦᠭᠡᠢ ᠲᠣᠳᠤᠷᠬᠠᠢᠢᠯᠠᠬᠤ ᠪᠣᠯᠤᠮᠵᠢᠲᠠᠢ ᠭᠡᠳᠡᠭ ᠲᠦ ᠵᠤᠷᠰᠢᠭᠰᠠᠨ ᠪᠢᠳᠡᠨ ᠦ "ᠰᠣᠩᠭᠤᠳᠠᠭ" (classical) ᠬᠤᠷᠠᠨ ᠮᠡᠳᠡᠬᠦᠢ ᠢᠢ ᠡᠪᠳᠡᠵᠦ᠂ ᠮᠠᠭᠠᠳᠯᠠᠯ ᠢᠢᠠᠷ ᠳᠦᠷᠰᠦᠯᠡᠭᠳᠡᠬᠦ ᠻᠸᠠᠨ᠍ᠲ ᠮᠧᠻᠠᠨᠢᠭ᠌ ᠦᠨ ᠤᠭ ᠴᠢᠨᠠᠷ ᠤᠨ ᠲᠣᠳᠤ ᠲᠣᠮᠤᠷᠠᠭᠤᠨ ᠢᠯᠡᠷᠡᠯ ᠪᠣᠯᠳᠠᠭ᠃ <br><br>
Товч агуулга:
Wikibilig-д оруулсан бүх хувь нэмрийг бусад хэрэглэгчид засварлаж, өөрчилж, устгаж болдгийг анхаарна уу. Хэрэв та өөрийн хувь нэмрээ бусдад засварлуулах, тараагдуулахыг хүсэхгүй байгаа бол энд битгий оруулаарай.
Та мөн үүнийг өөрөө бичсэн, эсвэл нийтийн өмчид тавигдсан буюу үүнтэй адилтгаж болох сангаас хуулж тавьсан бүтээл гэдгээ амласан байгааг анхаараарай (дэлгэрэнгүй мэдээллийг
Wikibilig:Зохиогчийн эрх
-с авна уу).
ЗОХИОГЧИЙН ЭРХ БҮХИЙ БҮТЭЭЛИЙГ ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ТАВИХИЙГ ХОРИГЛОНО!
Цуцлах
Засвар хийх тухай тусламж
(шинэ цонх нээгдэнэ)
Toggle limited content width