ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ: Засвар хоорондын ялгаа
Created Article |
Edit |
||
| (18 дундын хувилбарууд 2 хэрэглэгчид харагдахгүй) | |||
| 1-р мөр: | 1-р мөр: | ||
<div style="max-height: 80vh; writing-mode: vertical-lr; font-family: 'Noto Sans Mongolian'"> | <div style="max-height: 80vh; writing-mode: vertical-lr; font-family: 'Noto Sans Mongolian'"> | ||
= | {| class="wikitable" | ||
|[[File:Minusinskaya_paiza.jpg|thumb|center]] | |||
|style = "height: 90px;"|ᠶᠡᠬᠡ ᠭᠦᠷᠦᠨ ᠦ ᠦᠶ ᠡ᠋ ᠢᠢᠨ ᠫᠠᠢᠢᠵᠠ | |||
|} | |||
ᠪᠣᠰᠤᠭᠠ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠪᠣᠯ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ᠂ ᠲᠥᠪᠡᠳ᠂ ᠰᠠᠮᠭᠠᠷᠳᠢ᠂ ᠬᠢᠲᠠᠳ ᠬᠡᠯᠡ ᠪᠡᠷ ᠪᠢᠴᠢᠬᠦ ᠵᠣᠷᠢᠯᠭᠠ ᠲᠠᠢ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠪᠢᠯᠡ᠃ | |||
== | ᠫᠠᠭᠪᠠ ᠪᠯᠠᠮ ᠠ᠋ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠭᠰᠠᠨ ᠲᠤᠯᠠ ᠣᠯᠠᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠰᠤᠳᠤᠯᠭᠠᠨ ᠤ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ ᠳᠦ ‘Phagspa (<big>འཕགས་པ</big>) ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠭᠡᠵᠦ ᠠᠯᠳᠠᠷᠰᠢᠭᠰᠠᠨ᠃ | ||
ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ ᠬᠤᠪᠢᠯᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠵᠠᠷᠯᠢᠭ ᠢᠶ᠋ᠠᠷ 1262 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠨᠠ᠃ | |||
ᠮᠥᠨ ᠥᠨᠳᠥᠷ ᠭᠡᠭᠡᠭᠡᠨ ᠵᠠᠨᠠᠪᠠᠵᠠᠷ 17 ᠳ᠋ᠤᠭᠠᠷ ᠵᠠᠭᠤᠨ ᠤ ᠰᠡᠭᠦᠯ ᠢᠢᠡᠷ ᠰᠢᠨᠡ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠳᠠᠭ᠃ | |||
ᠲᠡᠶ᠋ᠢᠮᠦ ᠡᠴᠡ ᠥᠨᠳᠦᠷ ᠭᠡᠭᠡᠨ ᠦ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠭᠰᠠᠨ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ "ᠬᠡᠪᠲᠡᠭᠡ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ"᠂ ‘Phagspa ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ "ᠪᠣᠰᠤᠭᠠ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ "ᠬᠡᠮᠡᠨ ᠢᠯᠭᠠᠨ ᠨᠡᠷᠡᠯᠡᠬᠦ ᠲᠣᠬᠢᠶᠠᠯᠳᠤᠯ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠳᠠᠭ᠃ | |||
__TOC__ | |||
==ᠲᠡᠦᠬᠡ== | |||
<br> | |||
{| class="wikitable" | |||
|[[File:Subhasitaratnanidhi (Treasury of Good Sayings), Mongolian translation in phags pa (square script), Khocho, 13th-14th century AD, woodblock print on paper - Ethnological Museum, Berlin - DSC01797.JPG|thumb|center]] | |||
|style = "height: 90px;"|ᠰᠠ᠋ ᠰᠺᠶ ᠠ᠋ ᠪᠠᠨᠳᠢᠳᠠ ᠢᠢᠨ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠭᠰᠠᠨ ᠰᠠᠢᠢᠲᠤᠷ ᠨᠣᠮᠯᠠᠭᠰᠠᠨ ᠡᠷᠳᠡᠨᠢ ᠢᠢᠨ ᠱᠠᠰᠲᠢᠷ <br><br><span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ལེགས་པར་<br>བཤད་པ་<br>རིན་པོ་ཆེའི་<br>བསྟན་བཅོས་<br>བཞུགས་སོ།</big> | |||
|} | |||
ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ ᠬᠤᠪᠢᠯᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠪᠠᠭᠰᠢ ᠫᠠᠭᠪᠠ ᠪᠯᠠᠮ ᠠ᠋ ᠯᠣᠳᠣᠶ᠋ᠢᠵᠠᠯᠴᠠᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠷ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠯᠭᠠᠵᠤ᠂ ᠶᠡᠬᠡ ᠶᠤᠸᠠᠨ ᠭᠦᠷᠦᠨ ᠦ ᠪᠦᠷᠢᠯᠳᠦᠬᠦᠨ ᠳᠦ ᠪᠠᠭᠲᠤᠭᠰᠠᠨ ᠪᠦᠬᠦ ᠤᠯᠤᠰ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠲᠡᠨ ᠦ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠪᠣᠯᠭᠠᠬᠤ ᠶᠢ ᠵᠣᠷᠢᠵᠠᠢ᠃ | |||
ᠤᠴᠢᠷ ᠨᠢ XIII ᠵᠠᠭᠤᠨ ᠤ ᠰᠡᠭᠦᠯ ᠦᠨ ᠬᠠᠭᠠᠰ ᠲᠤ ᠲᠣᠭᠲᠠᠭᠰᠠᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠭᠦᠷᠦᠨ ᠦ ᠳᠣᠲᠣᠷᠠᠬᠢ ᠣᠯᠠᠨ ᠣᠪᠣᠭ ᠠᠶ᠋ᠢᠮᠠᠭ ᠤᠳ ᠤᠨ ᠬᠡᠯᠡ ᠠᠶᠠᠯᠭᠤ ᠶᠢ ᠠᠳᠠᠯᠢ ᠲᠡᠭᠰᠢ ᠲᠡᠮᠳᠡᠭᠯᠡᠬᠦ᠂ "ᠣᠯᠠᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠳᠤᠮᠳᠠ ᠶᠢᠨ" ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠦᠨ ᠬᠡᠯᠡ ᠲᠡᠢ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠡᠵᠡᠨᠳᠦ ᠭᠦᠷᠦᠨ ᠦ ᠪᠣᠳᠣᠯᠭᠠ ᠳᠠᠪᠠᠮᠠᠭᠠᠶ᠋ᠢᠯᠠᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ᠃ | |||
ᠯᠣᠳᠣᠶ᠋ᠢᠵᠠᠯᠴᠠᠨ ᠪᠣᠯ ᠲᠠᠪᠤᠨ ᠤᠬᠠᠭᠠᠨ ᠳᠤ ᠮᠡᠷᠭᠡᠰᠢᠭᠰᠡᠨ ᠪᠠᠨᠳᠢᠳᠠ ᠭᠦᠩᠭᠠᠵᠠᠯᠴᠠᠨ ᠤ ᠠᠴᠢ ᠬᠦᠪᠡᠭᠦᠨ ᠶᠤᠮ᠃ ᠥᠭᠡᠳᠡᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠬᠦᠦ ᠭᠣᠳᠠᠨ ᠨᠣᠶᠠᠨ ᠤ ᠤᠷᠢᠯᠭᠠ ᠪᠠᠷ ᠪᠠᠨᠳᠢᠳᠠ ᠭᠦᠩᠭᠠᠵᠠᠯᠴᠠᠨ ᠬᠥᠬᠡ ᠨᠠᠭᠤᠷ ᠲᠤ ᠢᠷᠡᠵᠦ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠦᠨ ᠠᠩᠬᠠᠨ ᠤ ᠬᠡᠯᠡ ᠵᠦᠢ "ᠵᠢᠷᠦᠬᠡᠨ ᠲᠣᠯᠲᠠ" ᠍ ᠢ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠬᠤ ᠦᠶᠡᠰ ᠲᠦ ᠪᠡᠨ ᠠᠴᠢ ᠬᠦᠦ ᠯᠣᠳᠤᠶ᠋ᠢᠵᠠᠯᠴᠠᠨ ᠢ ᠢᠢᠠᠨ ᠳᠠᠭᠠᠭᠤᠯᠤᠨ ᠢᠷᠡᠵᠦ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠵᠠᠢ᠃ | |||
ᠬᠤᠪᠢᠯᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠫᠠᠭᠪᠠ ᠪᠯᠠᠮ ᠠ᠋ ᠯᠣᠳᠣᠶ᠋ᠢᠵᠠᠯᠴᠠᠨ ᠢ 1253 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠵᠠᠯᠠᠵᠤ ᠢᠷᠡᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ᠃ᠫᠠᠭᠪᠠ ᠪᠯᠠᠮ ᠠ᠋ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠬᠡᠮᠡᠬᠦ ᠰᠢᠨᠡ ᠦᠭᠡᠰ ᠢ 9 ᠵᠢᠯ ᠦᠨ ᠲᠤᠷᠰᠢ ᠳ᠋ᠤ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠵᠤ ᠳᠠᠭᠤᠰᠤᠭᠠᠳ᠂ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠦᠰᠦᠭ ᠦᠨ ᠠᠩᠬᠠᠨ ᠤ ᠰᠤᠷᠭᠠᠭᠤᠯᠢ ᠶᠢ ᠥᠪᠡᠷ ᠢᠢᠡᠨ ᠭᠠᠷᠳᠠᠨ ᠶᠠᠪᠤᠭᠤᠯᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ᠃ | |||
ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠨᠢ ᠲᠥᠪᠡᠳ ᠦᠰᠦᠭ ᠲᠦ ᠲᠤᠯᠭᠠᠭᠤᠷᠢᠯᠠᠨ ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠲᠡ 44 ᠦᠰᠦᠭ ᠪᠦᠬᠦᠢ ᠠᠪᠢᠶᠠᠨ ᠤ ᠴᠠᠭᠠᠨ ᠲᠣᠯᠣᠭᠠᠢ ᠪᠦᠬᠦᠢ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠪᠥᠭᠡᠳ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠦᠭᠡ ᠲᠡᠮᠳᠡᠭᠯᠡᠬᠦ ᠦᠰᠦᠭ 28 ᠍ ᠠᠴᠠ ᠬᠡᠲᠦᠷᠬᠦ ᠦᠭᠡᠢ᠂ ᠦᠯᠡᠳᠡᠭᠰᠡᠨ ᠦᠰᠦᠭ ᠢ ᠬᠠᠷᠢ ᠦᠭᠡ ᠪᠢᠴᠢᠬᠦ ᠳᠦ ᠠᠰᠢᠭᠯᠠᠳᠠᠭ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠨᠠ᠃ | |||
ᠬᠤᠪᠢᠯᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ 1269 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ ᠭᠦᠷᠦᠨ ᠳᠠᠶᠠᠭᠠᠷ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠬᠦ ᠲᠤᠬᠠᠢ ᠵᠠᠷᠯᠢᠭ ᠭᠠᠷᠭᠠᠨ "ᠪᠢ ᠰᠠᠨᠠᠪᠠᠰᠤ ᠦᠰᠦᠭ ᠢᠢᠡᠷ ᠦᠭᠡ ᠶᠢ ᠪᠢᠴᠢᠮᠦᠢ᠃ | |||
ᠦᠭᠡ ᠪᠡᠷ ᠬᠡᠷᠡᠭ ᠢ ᠲᠡᠮᠳᠡᠭᠯᠡᠮᠦᠢ᠃ | |||
ᠡᠨᠡ ᠨᠢ ᠡᠷᠲᠡ ᠪᠠ ᠡᠳᠦᠭᠡ ᠶᠢᠨ ᠨᠡᠪᠲᠡᠷᠬᠡᠢ ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠪᠣᠯᠠᠢ᠃ | |||
ᠮᠠᠨ ᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠮᠠᠷᠠᠲᠤ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠲᠤᠯᠭᠤᠷ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠲᠤᠯᠠ ᠰᠤᠷᠲᠠᠯ ᠨᠢ ᠬᠡᠮᠵᠢᠶᠡ ᠲᠡᠢ᠂ ᠡᠷᠲᠡᠨ ᠢ ᠡᠷᠬᠢᠯᠡᠬᠦ ᠲᠤᠯᠠ ᠳᠦᠷᠢᠮ ᠲᠣᠭᠲᠠᠭᠠᠯ ᠡᠭᠦᠰᠬᠡᠵᠦ ᠵᠠᠪᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠦᠭᠡᠢ᠃ | |||
ᠠᠯᠢᠪᠠ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠬᠦ ᠦᠰᠦᠭ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠨᠢ᠁ ᠤᠶ᠋ᠢᠭᠤᠷ ᠦᠰᠦᠭ ᠢ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠵᠦ᠂ ᠮᠠᠨ ᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠦᠭᠡ ᠶᠢ ᠨᠡᠪᠲᠡᠷᠡᠭᠦᠯᠵᠦᠬᠦᠢ᠃ | |||
ᠡᠭᠦᠨ ᠡᠴᠡ ᠬᠣᠶ᠋ᠢᠰᠢ ᠠᠯᠢᠪᠠ ᠬᠠᠰ ᠲᠠᠮᠠᠭᠠ ᠳᠠᠷᠤᠵᠤ᠂ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠲᠠᠷᠬᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠭᠤᠯᠭᠠᠬᠤ ᠳᠤ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠰᠢᠨᠡ ᠦᠰᠦᠭ ᠢ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠵᠦ ᠪᠠᠰᠬᠦ ᠬᠠᠮᠲᠤ ᠪᠠᠷ ᠲᠤᠰ ᠲᠤᠰ ᠲᠤ ᠨᠢ ᠲᠡᠭᠦᠨ ᠦ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠦᠰᠦᠭ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ ᠬᠠᠪᠰᠤᠷᠤᠭᠤᠯᠤᠭᠲᠤᠨ"<ref>ᠳ᠋᠊᠂ ᠴᠣᠢᠢᠵᠠᠯᠰᠦᠷᠦᠩ᠃ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠦᠰᠦᠭ᠃ ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ᠃ 1974</ref> ᠬᠡᠮᠡᠭᠰᠡᠨ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠳᠠᠭ᠃ | |||
ᠶᠤᠸᠠᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠪᠦᠬᠦ 169 ᠵᠠᠮ ᠳᠤ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠵᠢᠭᠠᠬᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠲᠤᠰᠬᠠᠢ ᠰᠤᠷᠭᠠᠭᠤᠯᠢ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠭᠤᠯᠵᠤ᠂ ᠭᠣᠣᠯᠳᠠᠭᠤ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠨᠣᠶᠠᠳ᠂ ᠲᠦᠰᠢᠮᠡᠳ ᠦᠨ ᠬᠥᠪᠡᠭᠦᠳ ᠢ ᠰᠣᠩᠭᠣᠨ ᠰᠤᠷᠭᠠᠵᠤ᠂ 1275 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠦᠨ ᠬᠡᠷᠡᠭ ᠡᠷᠬᠢᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠡᠷᠳᠡᠮ ᠦᠨ ᠲᠤᠰᠬᠠᠢ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠯᠡᠨ ᠠᠵᠢᠯᠯᠠᠭᠤᠯᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ᠃ | |||
ᠮᠥᠨ ᠬᠤᠪᠢᠯᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠲᠥᠷᠥ ᠪᠡᠨ ᠲᠥᠪᠡᠬᠢᠨᠡᠭᠦᠯᠬᠦ᠂ ᠬᠠᠷᠢ ᠶᠢᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠢ ᠡᠵᠡᠯᠡᠨ ᠵᠠᠬᠢᠷᠬᠤ ᠣᠯᠠᠨ ᠦᠢᠯᠡ ᠶᠢ ᠵᠡᠷᠭᠡᠴᠡᠭᠦᠯᠬᠦ ᠶᠢᠨ ᠬᠠᠮᠲᠤ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠰᠤᠶᠤᠯ ᠳᠤ ᠠᠩᠬᠠᠷᠴᠤ᠂ ᠪᠡᠭᠡᠵᠢᠩ ᠦᠨ ᠬᠣᠶᠢᠳᠤ ᠲᠠᠯᠠ ᠳᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠬᠠᠨᠪᠠᠯᠢᠭ (ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠬᠣᠲᠠ) ᠪᠤᠶᠤ ᠳᠠᠶ᠋ᠢᠳᠤ (ᠶᠡᠬᠡ ᠨᠡᠶ᠋ᠢᠰᠯᠡᠯ) ᠬᠣᠲᠠ ᠳ᠋ᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠰᠤᠳᠤᠷ᠂ ᠱᠠᠰᠳᠢᠷ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠬᠤ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠯᠡᠩ ᠬᠡᠮᠡᠬᠦ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ᠂ ᠬᠢᠲᠠᠳ᠂ ᠫᠧᠷᠰ᠂ ᠲᠥᠪᠡᠳ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠣᠯᠠᠨ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠲᠡᠨ ᠦ ᠲᠡᠦᠬᠡᠴᠢᠳ ᠢ ᠣᠷᠤᠯᠴᠠᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠲᠤᠰᠬᠠᠢ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠭᠤᠯᠤᠯᠭᠠ ᠶᠢ 1264 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠬᠤᠪᠢᠯᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠵᠠᠷᠯᠢᠭ ᠢᠢᠠᠷ ᠠᠩᠬᠠ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠭᠤᠯᠵᠠᠢ᠃ | |||
==ᠰᠤᠳᠤᠯᠭᠠ== | |||
<br> | |||
{| class="wikitable" | |||
|[[File:MongolianScripts.JPG|thumb|center]] | |||
|style = "height: 110px;"|ᠴᠣᠢᠢᠵᠤᠩ ᠪᠯᠠᠮ ᠠ᠋ ᠢᠢᠨ ᠰᠦᠮᠦ ᠳ᠌᠋ᠡᠬᠢ ᠳᠤᠭᠠᠩ ᠦᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠦᠨ ᠬᠣᠶᠠᠷ ᠲᠠᠯ ᠠ᠋ ᠪᠠᠷ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠪᠤᠢ | |||
|} | |||
ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠦᠰᠦᠭ ᠦᠨ ᠰᠤᠳᠤᠯᠤᠯ ᠢᠢᠠᠷ ᠭᠠᠷᠤᠭᠰᠠᠨ ᠠᠩᠬᠠᠨ ᠤ ᠡᠷᠳᠡᠮ ᠰᠢᠨᠵᠢᠯᠡᠭᠡᠨ ᠦ ᠪᠦᠲᠦᠭᠡᠯ ᠪᠣᠯ ᠭᠧᠷᠮᠠᠨ ᠤ ᠡᠷᠳᠡᠮᠲᠡᠨ ᠬ.ᠺ᠃ ᠭᠠᠪᠧᠯᠧᠨᠼ ᠤᠨ 1839 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠬᠡᠪᠯᠡᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠡᠷᠲᠡᠨ ᠦ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭᠡᠰᠦ ᠶᠢᠨ ᠲᠤᠬᠠᠢ ᠬᠡᠮᠡᠬᠦ ᠦᠭᠦᠯᠡᠯ᠃ | |||
ᠡᠭᠦᠨ ᠡᠴᠡ ᠬᠣᠶ᠋ᠢᠰᠢ ᠭ ∙ ᠫᠣᠲᠶᠡ᠂ ᠠ᠊ ∙ ᠸᠠᠶ᠋ᠢᠯᠳ᠋᠂ ᠠ᠊ ∙ ᠮ ∙ ᠫᠣᠽᠲᠨᠧᠶᠧᠹ᠂ ᠢ᠊ ∙ ᠭ ∙ ᠷᠠᠮᠰᠲ᠋ᠧᠲᠲ ᠭᠡᠬᠦ ᠵᠡᠷᠭᠡ ᠣᠯᠠᠨ ᠡᠷᠳᠡᠮᠲᠡᠨ ᠦ ᠰᠤᠳᠤᠯᠭᠠᠨ ᠤ ᠪᠦᠲᠦᠭᠡᠯ ᠦᠳ ᠭᠠᠷᠴᠠᠢ᠃ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠡᠷᠳᠡᠮᠲᠡᠳ ᠡᠴᠡ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠦᠰᠦᠭ ᠦᠨ ᠲᠠᠯᠠ ᠪᠠᠷ ᠨᠤᠬᠤᠴᠠᠲᠠᠢ ᠰᠤᠳᠤᠯᠭᠠ ᠬᠢᠭᠰᠡᠨ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠪᠣᠯ ᠠᠺᠠᠳᠧᠮᠢᠴᠢ ᠱ᠃ ᠯᠤᠪᠰᠠᠩᠸᠠᠩᠳᠠᠨ ᠪᠥᠭᠡᠳ ᠲᠡᠷᠡ ᠪᠡᠷ "ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠦᠰᠦᠭ ᠦᠨ ᠳᠤᠷᠠᠰᠬᠠᠯ ᠤᠨ ᠵᠦᠢᠯ ᠢ ᠦᠵᠡᠬᠦ ᠳᠦ ᠫᠠᠭᠪᠠ ᠪᠯᠠᠮ ᠠ᠋ ᠲᠡᠷᠡ ᠴᠠᠭ ᠤᠨ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠶᠠᠷᠢᠶᠠᠨ ᠤ ᠬᠡᠯᠡᠨ ᠦ ᠠᠪᠢᠶᠠ ᠵᠦᠢ ᠶᠢ ᠰᠠᠶ᠋ᠢᠨ ᠠᠵᠢᠭᠯᠠᠭᠰᠠᠨ ᠲᠡᠳᠦᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠤᠶ᠋ᠢᠭᠤᠷᠵᠢᠨ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠦᠨ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ᠂ ᠵᠥᠪ ᠪᠢᠴᠢᠬᠦ ᠳᠦᠷᠢᠮ ᠢ ᠰᠠᠶ᠋ᠢᠨ ᠰᠤᠳᠤᠯᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠵᠤ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠨᠢ ᠢᠯᠡᠷᠬᠡᠢ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠨᠠ" ᠭᠡᠵᠡᠢ᠃ | |||
ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠦᠰᠦᠭ ᠦᠨ ᠰᠤᠳᠤᠯᠤᠯ ᠳᠤ ᠵᠣᠬᠢᠬᠤ ᠬᠤᠪᠢ ᠨᠡᠮᠡᠷᠢ ᠣᠷᠣᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠡᠷᠳᠡᠮᠲᠡᠳ ᠪᠣᠯ ᠠᠺᠠᠳᠧᠮᠢᠴᠢ ᠳ ∙ ᠲᠡᠮᠦᠷᠲᠣᠭᠣᠭᠠ᠂ ᠳ᠋ᠣᠺᠲ᠋ᠣᠷ ᠼ ∙ ᠱᠠᠭᠳᠤᠷᠰᠦ᠋ᠷᠦᠩ᠂ ᠬ ∙ ᠯᠤᠪᠰᠠᠩᠪᠠᠯᠳᠠᠨ᠂ ᠵ ∙ ᠫᠷᠯᠡᠢ᠂ ᠵ ∙ ᠨᠠᠳᠮᠢᠳ᠂ ᠠ᠊ ∙ ᠳᠠᠮᠳᠢᠨᠰᠦ᠋ᠷᠦᠩ᠂ ᠶᠣ᠊ ∙ ᠵᠠᠩᠴᠤᠪ ᠨᠠᠷ ᠶᠤᠮ᠃<ref>ᠯ᠊᠂ ᠴᠢᠯᠠᠭᠤᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ᠃ ᠨᠡᠭᠦᠳᠡᠯᠴᠢᠨ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯᠴᠤᠳ ᠤᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠦᠰᠦᠭ ᠊ᠦᠨ ᠰᠣᠶᠤᠯ</ref> | |||
==ᠴᠠᠭᠠᠨ ᠲᠣᠯᠤᠭᠠᠢ== | |||
<br> | |||
{| class="wikitable" | |||
|- | |||
!ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠦᠰᠦᠭ | |||
!ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠦᠰᠦᠭ | |||
!ᠲᠥᠪᠡᠳ ᠦᠰᠦᠭ | |||
!ᠦᠰᠦᠭ ᠦᠨ ᠨᠡᠷ ᠡ᠋ | |||
!ᠭᠠᠯᠢᠭ | |||
!ᠵᠢᠱᠢᠶ ᠡ᠋ | |||
|- | |||
|ꡀ | |||
|ᠭᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཀ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ka | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">k | |||
|ᠭᠠᠭᠴᠠ "ᠶᠡᠬᠡ" ᠭᠡᠳᠡᠭ ᠦᠭᠡᠨ ᠳ᠋ᠦ ᠣᠷᠬᠤ ᠢᠢᠨ ᠳᠡᠭᠡᠷ ᠡ᠋ ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ ᠭᠠᠳᠠᠭᠠᠳᠤ ᠵᠢᠭᠡᠯᠡ ᠦᠭᠡᠰ ᠲᠦ ᠣᠷᠤᠮᠤᠢ᠄ ᠭᠠᠯᠠᠪ᠌᠋ | |||
|- | |||
|ꡁ | |||
|ᠬᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཁ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">kha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">kh | |||
|ᠬᠡᠨ | |||
|- | |||
|ꡂ | |||
|ᠭᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ག</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ga | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">g | |||
|ᠪᠢᠴᠢᠭ | |||
|- | |||
|ꡃ | |||
|ᠩ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ང</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">nga | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ng | |||
|ᠲᠡᠩᠷᠢ | |||
|- | |||
|ꡄ | |||
|ᠵ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཅ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ca | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">c | |||
| | |||
|- | |||
|ꡅ | |||
|ᠴ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཆ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">cha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ch | |||
|ᠴᠠᠭᠠᠨ | |||
|- | |||
|ꡆ | |||
|ᠵ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཇ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ja | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">j | |||
|ᠵᠢᠯ | |||
|- | |||
|ꡇ | |||
|ᠨᠢ ᠠ᠋ | |||
ᠨᠢᠠ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཉ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">nya | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ny | |||
| | |||
|- | |||
|ꡈ | |||
|ᠳᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"> <big>ཏ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ta | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">t | |||
|"ᠳᠠᠯᠠᠢ" ᠭᠡᠳᠡᠭ ᠦᠭᠡᠨ ᠳ᠋ᠦ ᠣᠷᠬᠤ ᠬᠢᠭᠡᠳ ᠶᠡᠬᠡᠪᠴᠢᠯᠡᠨ ᠭᠠᠳᠠᠭᠠᠳᠤ ᠵᠢᠭᠡᠯᠡ ᠦᠭᠡᠰ ᠲᠦ ᠣᠷᠤᠮᠤᠢ᠄ ᠡᠷᠳᠡᠨᠢᠰ | |||
|- | |||
|ꡉ | |||
|ᠲᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཐ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">tha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">th | |||
|ᠲᠤᠲᠤᠮ | |||
|- | |||
|ꡊ | |||
|ᠳᠠ᠊ | |||
ᠳ᠋ᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ད</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">da | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">d | |||
|ᠤᠷᠢᠳᠠ | |||
|- | |||
|ꡋ | |||
|ᠨᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ན</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">na | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">n | |||
|ᠮᠠᠨᠤ | |||
|- | |||
|ꡌ | |||
|ᠪᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>པ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">pa | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">p | |||
|ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ ᠭᠠᠳᠠᠭᠠᠳᠤ ᠵᠢᠭᠡᠯᠡ ᠦᠭᠡᠰ ᠲᠦ ᠣᠷᠤᠮᠤᠢ᠄ ᠪᠤᠷᠬᠠᠨ | |||
|- | |||
|ꡍ | |||
|ᠫᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཕ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">pha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ph | |||
| | |||
|- | |||
|ꡎ | |||
|ᠪᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>བ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ba | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">b | |||
|ᠪᠠᠰᠠ | |||
|- | |||
|ꡏ | |||
|ᠮᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>མ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ma | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">m | |||
|ᠠᠮᠢᠲᠠᠨ | |||
|- | |||
|ꡐ | |||
|ᠼᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཙ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">tsa | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ts | |||
| | |||
|- | |||
|ꡑ | |||
|ᠱᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཚ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">tsha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">tsh | |||
|ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ ᠭᠠᠳᠠᠭᠠᠳᠤ ᠵᠢᠭᠡᠯᠡ ᠦᠭᠡᠰ ᠲᠦ ᠣᠷᠤᠮᠤᠢ᠄ ᠱᠠᠰᠢᠨ | |||
|- | |||
|ꡒ | |||
|ᠽᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཛ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">dza | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">dz | |||
| | |||
|- | |||
|ꡓ | |||
|ᠸᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཝ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">wa | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">w | |||
|ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ ᠭᠠᠳᠠᠭᠠᠳᠤ ᠵᠢᠭᠡᠯᠡ ᠦᠭᠡᠰ ᠲᠦ ᠣᠷᠤᠮᠤᠢ᠄ ᠸᠴᠢᠷ | |||
|- | |||
|ꡔ | |||
|ᠱᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཞ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">zha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">zh | |||
| | |||
|- | |||
|ꡕ | |||
|ᠰᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཟ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">za | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">z | |||
|ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ "ᠰᠠᠷᠠ/ᠰᠠᠷ ᠠ᠋" ᠭᠡᠳᠡᠭ ᠦᠭᠡᠨ ᠳ᠋ᠦ ᠣᠷᠤᠮᠤᠢ | |||
|- | |||
|ꡖ | |||
|᠊ᠠ᠊ | |||
᠊ᠠ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>འ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><nowiki>-A</nowiki> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><nowiki>-</nowiki> | |||
|ᠢᠷᠭᠡᠨ᠂ ᠬᠠᠭᠠᠨ | |||
|- | |||
|ꡗ | |||
|ᠶᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཡ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ya | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">y | |||
|ᠨᠠᠶᠠᠨ | |||
|- | |||
|ꡘ | |||
|ᠷᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ར</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ra | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">r | |||
|ᠴᠡᠷᠢᠭ | |||
|- | |||
|ꡙ | |||
|ᠯᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ལ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">la | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">l | |||
|ᠠᠯᠪᠠ | |||
|- | |||
|ꡚ | |||
|ᠰᠢ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཤ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">sha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">sh | |||
|ᠰᠢᠨ ᠡ᠋ | |||
|- | |||
|ꡛ | |||
|ᠰᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ས</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">sa | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">s | |||
|ᠡᠴᠦᠰ | |||
|- | |||
|ꡜ | |||
|ᠾᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཧ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">h | |||
|ᠦᠭᠡ ᠢᠢᠨ ᠡᠬᠢᠨ ᠳ᠋ᠦ ᠣᠷᠤᠪᠠᠯ ᠲᠡᠭ ᠲᠣᠯᠤᠭᠠᠢ ᠦᠰᠦᠭ ᠲᠡᠢ ᠦᠭᠡᠰ ᠲᠦ᠄ ᠠᠷᠪᠠᠨ | |||
|- | |||
|ꡝ | |||
|ᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཨ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'A | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">' | |||
|ᠦᠯᠦ | |||
|- | |||
|ꡞ | |||
|ᠢ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ི</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">i | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">i | |||
|<nowiki>-i hee -een</nowiki> | |||
|- | |||
|ꡟ | |||
|ᠤ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ུ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">u | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">u | |||
|ᠤᠰᠤᠨ | |||
|- | |||
|ꡠ | |||
|ᠡ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ེ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">e | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">e | |||
|ᠡᠳᠦᠭᠡ | |||
|- | |||
|ꡡ | |||
|ᠣ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ོ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">o | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">o | |||
|ᠣᠩᠭᠣᠴᠠ | |||
|- | |||
|ꡢ | |||
|ᠬᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཁ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">qa | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">q | |||
|ᠬᠠᠮᠤᠭ | |||
|- | |||
|ꡣ | |||
|ᠬᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཁྭ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">xa | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">x | |||
|ᠵᠥᠪᠬᠡᠨ ᠭᠠᠳᠠᠭᠠᠳᠤ ᠵᠢᠭᠡᠯᠡ ᠦᠭᠡᠰ ᠲᠦ ᠣᠷᠤᠮᠤᠢ᠄ ᠪᠤᠷᠬᠠᠨ | |||
|- | |||
|ꡤ | |||
|ᠾᠸᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཧྭ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">fa | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">f | |||
| | |||
|- | |||
|ꡥ | |||
|ᠭᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ག</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">gga | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
|ꡦ | |||
|᠊ᠡ᠋ ᠡ᠋ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཻ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ee | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ee | |||
|ᠡᠯᠳᠡᠪ | |||
|- | |||
|ꡧ | |||
|᠊ᠸᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ྭ</big> | |||
|ᠵᠡᠭᠦᠯᠲᠡ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">wa | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">w | |||
| | |||
|- | |||
|ꡨ | |||
|᠊ᠶᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ྱ</big> | |||
|ᠵᠡᠭᠦᠯᠲᠡ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">ya | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">y | |||
| | |||
|- | |||
| colspan="6" style="text-align:center;"|'''ᠨᠡᠮᠡᠯᠲᠡ''' | |||
|- | |||
|ꡩ | |||
|ᠲᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཊ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">tta | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">tt | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">षट् <br>पारमिता | |||
|- | |||
|ꡪ | |||
|ᠲᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཋ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ttha | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">tth | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">प्रतिष्ठित | |||
|- | |||
|ꡫ | |||
|ᠳ᠋ᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ཌ</big> | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">dda | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">dd | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">दण्डय | |||
|- | |||
|ꡬ | |||
|ᠨᠠ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">ཎ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">nna | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">nn | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">पुण्य; <br>उष्णीष | |||
|- | |||
|ꡱ | |||
|᠊ᠷ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ྲ</big> | |||
|ᠵᠡᠭᠦᠯᠲᠡ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">ra | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">r | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">मुद्रा | |||
|- | |||
|ꡲ | |||
|ᠷ᠊ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ར</big> | |||
|ᠲᠣᠯᠤᠭᠠᠢ <span style="writing-mode: horizontal-tb;">ra | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">r | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>སངས་རྒྱས</big> | |||
|- | |||
|ꡳ | |||
|ᢀ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;"><big>ྃ</big> | |||
|ᠰᠠᠷᠠ ᠲᠠᠢ ᠪᠢᠨᠲᠦ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">^ | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">संहत | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|} | |||
==ᠴᠠᠬᠢᠮᠵᠢᠯᠲᠠ== | |||
ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠲᠦ Unicode ᠤᠨ U+A840 ᠡᠴᠡ U+A87F ᠬᠦᠷᠲᠡᠯ ᠡ᠋ 64 ᠲᠡᠮᠳᠡᠭᠲᠦ ᠢᠢ ᠬᠤᠪᠢᠶᠠᠷᠢᠯᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠠᠢᠢᠨ ᠠ᠋᠃<ref>[http://www.unicode.org/charts/PDF/UA840.pdf Phags-pa. Range U+A840 ... U+A87F]</ref> | |||
<br> | |||
<br> | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ | |||
! | |||
!<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''U+A84x''' | |||
!<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''U+A85x''' | |||
!<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''U+A86x''' | |||
!<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''U+A87x''' | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''0''' | |||
|ꡀ | |||
|ꡐ | |||
|ꡠ | |||
|ꡰ | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''1''' | |||
|ꡁ | |||
|ꡑ | |||
|ꡡ | |||
|ꡱ | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''2''' | |||
|ꡂ | |||
|ꡒ | |||
|ꡢ | |||
|ꡲ | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''3''' | |||
|ꡃ | |||
|ꡓ | |||
|ꡣ | |||
|ꡳ | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''4''' | |||
|ꡄ | |||
|ꡔ | |||
|ꡤ | |||
|꡴ | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''5''' | |||
|ꡅ | |||
|ꡕ | |||
|ꡥ | |||
|꡵ | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''6''' | |||
|ꡆ | |||
|ꡖ | |||
|ꡦ | |||
|꡶ | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''7''' | |||
|ꡇ | |||
|ꡗ | |||
|ꡧ | |||
|꡷ | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''8''' | |||
|ꡈ | |||
|ꡘ | |||
|ꡨ | |||
| | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''9''' | |||
|ꡉ | |||
|ꡙ | |||
|ꡩ | |||
| | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''A''' | |||
|ꡊ | |||
|ꡚ | |||
|ꡪ | |||
| | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''B''' | |||
|ꡋ | |||
|ꡛ | |||
|ꡫ | |||
| | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''C''' | |||
|ꡌ | |||
|ꡜ | |||
|ꡬ | |||
| | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''D''' | |||
|ꡍ | |||
|ꡝ | |||
|ꡭ | |||
| | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''E''' | |||
|ꡎ | |||
|ꡞ | |||
|ꡮ | |||
| | |||
|- | |||
|<span style="writing-mode: horizontal-tb;">'''F''' | |||
|ꡏ | |||
|ꡟ | |||
|ꡯ | |||
| | |||
|} | |||
ᠴᠠᠬᠢᠮ ᠲᠣᠭᠠᠴᠠᠭᠠᠯᠠᠭᠤᠷ ᠤᠨ MS WIndows 10 ᠦᠢᠯᠡᠳᠦᠯ ᠦᠨ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠳ᠋ᠦ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢᠢᠡᠷ ᠰᠢᠪᠡᠬᠦ ᠭᠠᠷ ᠪᠠᠭᠲᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠠᠢᠢᠳᠠᠭ᠃ | |||
ᠮᠥᠨ Microsoft PhagsPa ᠬᠡᠮᠡᠬᠦ ᠹᠣᠨ᠍ᠲ MS WIndows 10 ᠦᠢᠯᠡᠳᠦᠯ ᠦᠨ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠲᠡᠢ ᠪᠡᠯᠡᠨ ᠢᠷᠡᠵᠦ ᠪᠠᠢᠢᠨ ᠠ᠋᠃ | |||
Macintosh ᠴᠠᠬᠢᠮ ᠲᠣᠭᠠᠴᠠᠭᠠᠯᠠᠭᠤᠷ ᠲᠤ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠦᠨ ᠹᠣᠨ᠍ᠲ ᠲᠠᠨᠢᠭᠳᠠᠳᠠᠭ ᠠᠭᠠᠳ ᠡᠨᠡ ᠲᠥᠷᠦᠯ ᠦᠨ ᠴᠠᠬᠢᠮ ᠲᠣᠭᠠᠴᠠᠭᠠᠯᠠᠭᠤᠷ ᠲᠤ ᠵᠣᠷᠢᠭᠤᠯᠵᠤ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠦᠨ ᠭᠠᠷ ᠤᠭᠰᠠᠷᠠᠵᠤ ᠪᠣᠯᠤᠨ ᠠ᠋᠃ | |||
ᠭᠠᠷ ᠤᠲᠠᠰᠤᠨ ᠤ [[ᠮᠦᠯᠲ᠋ᠢᠯᠢᠩ 0]] ᠭᠠᠷ ᠲᠤ (Android ᠦᠢᠯᠡᠳᠦᠯ ᠦᠨ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ) ᠪᠠᠰᠠ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢᠢᠡᠷ ᠰᠢᠪᠡᠬᠦ ᠭᠠᠷ ᠤᠭᠰᠠᠷᠠᠵᠤ ᠪᠣᠯᠤᠨ ᠠ᠋᠃ <br>ᠤᠴᠢᠷ ᠨᠢ Android ᠦᠢᠯᠡᠳᠦᠯ ᠦᠨ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠳ᠋ᠦ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ Unicode ᠹᠣᠨ᠍ᠲ ᠭᠠᠨᠢᠭᠳᠠᠵᠤ ᠤᠩᠰᠢᠭᠳᠠᠳᠠᠭ᠃ <br> | |||
{| class="wikitable" | |||
|[[File:Phagspa Win 10.JPG|thumb|center]] | |||
|style = "height: 110px;"|MS WIndows 10 ᠦᠢᠯᠡᠳᠦᠯ ᠦᠨ ᠰᠢᠰᠲ᠋ᠧᠮ ᠳᠦ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠳᠥᠷᠪᠡᠯᠵᠢᠨ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢᠢᠡᠷ ᠰᠢᠪᠡᠬᠦ ᠭᠠᠷ ᠪᠠᠭᠲᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠠᠢᠢᠳᠠᠭ | |||
|} | |||
==ᠡᠬᠢ ᠰᠤᠷᠪᠤᠯᠵᠢ== | |||